Porada prawna online cz. 30
Porada prawna: różne przepisy dla różnych zawodów wykonywanych przez kobiety
Pracownice wykonujące niektóre zawody mają więcej przywilejów niż daje kodeks pracy. Takie dodatkowe uprawnienia wynikaj ą z przepisów branżowych.
Dobrym przykładem jest tutaj zawód nauczycielki i Karta Nauczyciela oraz kierowcy i ustawa o czasie pracy kierowców. Przepisy branżowe mają pierwszeństwo przed kodeksem pracy, a to oznacza, ze gdy jakieś prawa lub obowiązki nie zostały uregulowane np. w Karcie Nauczyciela, wtedy dopiero stosowany jest kodeks pracy.
Jak rozstrzygane są sprawy sporne takich pracowników z pracodawcami?
W sądzie pracy, ale sąd do rozstrzygnięcia sprawy (wydania wyroku) stosuje w pierwszej kolejności przepisy branżowe, a uzupełniająco te z kodeksu pracy.Uwaga! Wyjątkowe przywileje często idą w parze z dodatkową odpowiedzialnością zawodową.
Przepisy dla ekspedientek
Chronione są kodeksem pracy i rozporządzeniem w sprawie prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet.Szczególne prawa ekspedientek:
- pracodawca nie może nakazać ekspedientce przenoszenia i podnoszenia ciężarów powyżej 12 kg (a ciężarnej i karmiącej pow. 3 kg) - ma ona prawo odmówić bez obawy zwolnienia;
- godziny nadliczbowe mogą być zlecone wyjątkowo (a nie jako "norma) i dodatkowo opłacane: 100% wynagrodzenia za pracę w nocy, w niedzielę i święta, a 50% za pracę w inne dni.
- odpowiadają za pieniądze i towar (jeśli podpisały umowę o odpowiedzialności materialnej).
Przepisy dla kierowców
Chroni ich ustawa o czasie pracy kierowców i prawo unijne.Szczególne prawa kierowców:
- to przysługujący czas odpoczynku: dla kierowcy TIR-a, autokaru dobowy odpoczynek wynosi 11 godzin do 9 godz. (skrócony), tygodniowy regularny: 45 godz., skrócony 24 godz.; dla kierowców pojazdów do 3,5 t lub do przewozu do 10 osób odpoczynek dobowy - 11 godz., tygodniowy - 35 godz. (art. 14 ustawy o czasie pracy kierowców).
Przepisy dla nauczycielek
Szczególne prawa nauczycielek:- jej urlop wypoczynkowy w trakcie ferii i wakacji jest dłuższy niż urlop z kodeksu pracy;
- należy się 1-godz. przerwa na karmienie dziecka wliczana do czasu pracy (art. 69 Karty Nauczyciela);
- ma prawo do rocznego płatnego urlopu na poratowanie zdrowia po co najmniej 7 latach pracy na cały etat (art. 73 Karty);
- staż pracy zaliczany jest jako praca w szczególnym charakterze (art. 86 KN);
- większa pewność pracy dla nauczyciela mianowanego (może być zwolniony tylko, gdy: jest niezdolny do pracy; choruje ponad 182 dni lub źle oceniono jego pracę).
- w roku szkolnym nie ma prawo do urlopu wypoczynkowego i na żądanie;
- wiele czynności zawodowych wykonuje w domu;
- odpowiada za bezpieczeństwo dzieci w szkole;
- musi podążać za zmianami programowymi.
Przepis dla pielęgniarek
Zawód pielęgniarki regulują zarówno przepisy kodeksu pracy (pielęgniarka na etacie), jak i ustawa o zawodzie pielęgniarki i położnej.Szczególne prawa pielęgniarek:
- przysługuje płatny urlop, gdy pracodawca skieruje ją na kształcenie podyplomowe;
- pielęgniarka ciężarna (lub karmiąca) pracująca na bloku operacyjnym lub oddziale, gdzie jest ryzyko zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B, ospy wietrznej, półpaśca, różyczki, HIV - musi być przeniesiona na bezpieczny oddział z tym samym wynagrodzeniem.
- podlegają odpowiedzialności za "przewinienia zawodowe" (może być nałożona na nie kara - od upomnienia do pozbawienia wykonywania zawodu).
Przepisy dla kasjerek
Prawa kasjerek regulowane są kodeksem pracy i przepisami o pracach wzbronionych kobietom.Szczególne prawa kasjerek:
- mogą w każdej chwili zasygnalizować, że muszą odejść od kasy (do toalety) i kierownik musi każdorazowo wyrazić zgodę;
- powinny otrzymać odzież służbową, w tym ciepłą, np. polar;
- ciężarna kasjerka powinna być przeniesiona na inne stanowisko bez obniżania pensji (jeśli pracuje w tzw. wymuszonym trybie, tj. nie może wstać, przejść się).
- odpowiadają w pełni za powierzone pieniądze (jeśli podpisały w tej sprawie oświadczenie.
Uwaga! Jeśli w kasie powstanie manko, to kasjerka w całości za nie odpowiada (natomiast inni pracownicy, gdy poczynią szkodę pracodawcy, odpowiadają do 3-krotności pensji).
Komentarze