Jak założyć i prowadzić spółdzielnię socjalną? Przewodnik krok po kroku

Jak założyć i prowadzić spółdzielnię socjalną krok po kroku

Spółdzielnia socjalna to unikalna forma działalności gospodarczej, która łączy cele ekonomiczne z misją społeczną. Jej głównym zadaniem jest reintegracja zawodowa i społeczna osób, które z różnych przyczyn mają trudności na rynku pracy. Jeśli rozważasz założenie takiej organizacji, ten przewodnik krok po kroku pomoże Ci przejść przez cały proces, od pomysłu po codzienne zarządzanie.

1. Czym jest spółdzielnia socjalna?

Zanim zagłębisz się w formalności, musisz zrozumieć jej istotę. Spółdzielnia socjalna to dobrowolne zrzeszenie, w którym członkowie pracują wspólnie na rzecz własnej reintegracji społecznej i zawodowej. Co ważne, zysk nie jest jej nadrzędnym celem. Wszelkie nadwyżki finansowe przeznaczane są na rozwój przedsiębiorstwa lub cele społeczne, a nie na podział między członków.

2. Kto może założyć spółdzielnię socjalną?

Spółdzielnię socjalną mogą założyć:

• co najmniej **pięć osób fizycznych**, które spełniają kryteria określone w ustawie (np. osoby bezrobotne, niepełnosprawne, uzależnione w trakcie leczenia);
• co najmniej **dwie osoby prawne** (organizacje pozarządowe, jednostki samorządu terytorialnego, kościoły);
• **osoby fizyczne i prawne wspólnie** — co najmniej 3 osoby fizyczne oraz 1 osoba prawna.

Najczęściej spotykany model to ten pierwszy, skupiający się na reintegracji osób fizycznych.

3. Przygotowanie: Pomysł i plan działania

To kluczowy etap. Nie wystarczy chcieć pomagać — trzeba mieć plan na biznes, który będzie generował dochody.

1. Analiza potrzeb rynkowych i społecznych: Zastanów się, jaka działalność ma szansę na sukces w Twojej lokalizacji. Może to być firma cateringowa, usługi porządkowe, rękodzieło, warsztat naprawczy czy usługi ogrodnicze.
2. Biznesplan: Opracuj szczegółowy biznesplan, który obejmie:
   • opis produktów lub usług,
   • analizę konkurencji,
   • plan marketingowy,
   • szczegółowy budżet (koszty początkowe, prognozowane przychody, koszty stałe),
   • analizę ryzyka.
3. Wybór członków: Zbierz zespół zmotywowanych osób, które będą chciały wspólnie pracować i rozwijać organizację.

4. Formalności — krok po kroku do rejestracji

Po etapie planowania przychodzi czas na formalności.

• Uchwalenie statutu: Statut to najważniejszy dokument spółdzielni. Określa m.in. jej nazwę, siedzibę, cel, zasady członkostwa, prawa i obowiązki członków, a także sposób podziału nadwyżki bilansowej. Wzór statutu można znaleźć na stronach internetowych Krajowego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Socjalnych.
• Zwołanie Walnego Zgromadzenia: Wszyscy założyciele muszą spotkać się na Walnym Zgromadzeniu, na którym uchwalają statut, wybierają zarząd i radę nadzorczą. Zgromadzenie musi zostać udokumentowane protokołem.
• Wniesienie wkładów: Członkowie muszą wnieść wkłady, które stanowią kapitał zakładowy spółdzielni. Minimalna wysokość wkładu jest określana w statucie.
• Rejestracja w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS): Spółdzielnię należy zarejestrować w KRS. W tym celu składasz odpowiedni wniosek (formularz KRS-W5 i załączniki, np. statut, protokół z Walnego Zgromadzenia). Wniosek można złożyć online za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych.

5. Finansowanie i wsparcie

Założenie spółdzielni to często wyzwanie finansowe, ale na szczęście istnieją różne źródła wsparcia:

• Dotacje: Możesz ubiegać się o środki na założenie spółdzielni z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) lub z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). Warto śledzić lokalne programy wsparcia ekonomii społecznej.
• Pożyczki i preferencyjne kredyty: Niektóre instytucje oferują specjalne pożyczki dla przedsiębiorstw społecznych.
• Wsparcie merytoryczne: Nie wahaj się szukać pomocy w Ośrodkach Wsparcia Ekonomii Społecznej (OWES), które działają w całej Polsce i oferują bezpłatne doradztwo.

6. Prowadzenie i rozwój

Prowadzenie spółdzielni socjalnej to ciągła praca nad dwiema płaszczyznami: biznesową i społeczną.

• Zarządzanie: Pamiętaj o demokratycznym zarządzaniu. Wszyscy członkowie mają wpływ na decyzje. Regularne spotkania i transparentna komunikacja są kluczowe.
• Reintegracja: Stale monitoruj postępy członków w procesie reintegracji. Spółdzielnia powinna stwarzać warunki do rozwoju zawodowego i osobistego.
• Rozwój biznesowy: Tak jak każda firma, spółdzielnia musi być elastyczna i dostosowywać się do zmieniającego się rynku, inwestować w marketing i podnosić jakość swoich usług.

Spółdzielnia socjalna to coś więcej niż biznes — to wspólnota, która daje szansę na zmianę życia i powrót do społeczeństwa. Powodzenia!

Jeżeli pomogłem Ci w jakimś stopniu i chciałbyś się odwdzięczyć w jakiś sposób wesprzeć moją twórczość, to możesz postawić mi symboliczną wirtualną kawę.

Postaw mi kawę na Buycoffee.to!