Prawa pracownicze kobiet w ciąży

Kobiety w ciąży w pracy

Kobiety w ciąży mają w pracy specjalny status - są pod szczególną ochroną. Nie mogą być zwolnione (dotyczy do każdej umowy o pracę z wyjątkiem umów na okres próbny krótszy niż miesiąc), a co więcej, jeśli pracownica, która została zwolniona, później zorientuje się, ze jest w ciąży (i była w niej w momencie otrzymania wypowiedzenia), powinna zostać przywrócona do pracy.

Jeśli pracodawca tego nie zrobi, można wystąpić w tej sprawie do sądu.

Jeśli kobieta pracuje na podstawie umowy na czas określony, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega ona przedłużeniu do dnia porodu.

Pracownica na urlopie macierzyńskim

Pracodawca nie ma prawa wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę także w czasie urlopu macierzyńskiego.

Uwaga! Taka sytuacja jest dopuszczalna jedynie wtedy, gdy zachodzą przyczyny, które uzasadniają rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy.

Jakich prac nie może wykonywać pracownica w ciąży?

Pracownica w ciąży, nie może wykonywać prac szczególnie uciążliwych i szkodliwych. Wymienione są one w wykazie prac wzbronionych dla kobiet (załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 10 września 1996 roku - Dz.U. z 1996 r., nr 114, poz. 545).

Pracownica, która jest w ciąży nie może m.in.:

• wykonywać prac związanych z dżwiganiem. Przy pracy stałej maksymalna waga dźwiganej rzeczy nie może przekroczyć 3 kg, a przy dorywczej - 5 kg.;
• pracować w pozycji wymuszonej i stojącej (łącznie ponad 3 godziny podczas jednej zmiany roboczej) oraz w wymuszonym rytmie (np. przy taśmie produkcyjnej).;
• pracować w hałasie, który przekracza 65 decybeli (to natężenie dźwięku, jaki wydaje np. typowy odkurzacz);
• pracować w środowisku, w którym występują nagłe zmiany temperatury  powietrza w zakresie przekraczającym 15 st. C.

Uwaga! Ograniczony jest także (do 4 godzin dziennie) czas pracy przy monitorze komputera. Pracownica w ciąży nie może być zatrudniona w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej - nawet jeśli wyrazi na to zgodę. Pracodawca nie może jej też wysłać w delegacje.

Jeśli kobieta w ciąży dotychczas była zatrudniona na stanowisku, które wiąże się z pracą szkodliwą dla zdrowia, obowiązkiem pracodawcy jest przeniesienie jej na inne stanowisko, przy czym nie może się to wiązać z obniżeniem wynagrodzenia.

Uwaga! Gdyby pracownica została zwolniona z obowiązku świadczenia pracy, zachowuje prawo do dotychczasowego wynagrodzenia.

Pracownica w ciąży na zwolnieniu lekarskim

W takiej sytuacji, zasiłek chorobowy jest równy całej pensji. Pracodawca ma obowiązek zwolnić ją z pracy na badania zlecone przez lekarza, jeśli nie może ona przeprowadzić ich poza godzinami pracy.

Co trzeba zrobić, by otrzymać becikowe? 

To jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka. Można się o nią starać przez 12 miesięcy od dnia, w którym dziecko przyszło na świat. 

Wynosi ono 1000 zł i przyznawane jest, jeśli dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 1922 zł (netto).  Becikowe może otrzymać matka lub ojciec, opiekun prawny albo opiekun faktyczny dziecka.

Uwaga! Warunkiem otrzymania tej zapomogi jest przedstawienie zaświadczenia lekarskiego o objęciu matki opieką medyczną co najmniej od 10 tygodnia ciąży do dnia porodu (wydaje je lekarz lub położna). 

Wniosek o przyznanie becikowego należy złożyć w urzędzie gminy (miasta) lub w ośrodku pomocy społecznej właściwym dla miejsca zamieszkania. Wraz z wnioskiem składa się odpowiednie dokumenty, m.in.: skrócony odpis aktu urodzenia dziecka, zaświadczenie lekarskie, dokumenty z urzędu skarbowego, które potwierdzają wysokość dochodów rodziny za poprzedzający rok.