Jak dostać odszkodowanie za niesłuszne aresztowanie?

Odszkodowanie za niesłuszne tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie

Prawo do odszkodowania oraz zadośćuczynienia przysługuje wtedy, gdy ktoś był pozbawiony wolności w toku postępowania na skutek zatrzymania lub zastosowania środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania.

Następnie wydano w stosunku do takiej osoby prawomocny wyrok uniewinniający lub orzeczenie o umorzeniu postępowania.

Uwaga! Odszkodowanie przysługuje tylko wtedy, gdy zatrzymanie lub tymczasowe aresztowanie miało "niewątpliwie niesłuszny" charakter. Tak więc z realiów sprawy musi jasno wynikać, iż zastosowanie tych środków nie powinno w ogóle nastąpić lub nie powinno trwać tak długo. 

Pamiętaj! Samo wydanie wyroku uniewinniającego nigdy nie przesądza o tym, że w sprawie zastosowanie zatrzymania lub tymczasowego aresztu miało "niewątpliwie niesłuszny" charakter (por. art. 552 § 4 k.p.k.).

Gdzie zgłosić żądanie odszkodowania za niesłuszne tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie?

Zgłasza się to w sądzie okręgowym, w którego okręgu nastąpiło zwolnienie z aresztu lub zatrzymania. Powinno mieć formę pisma procesowego, które nazywane jest wnioskiem o odszkodowanie.

Ze złożeniem takiego wniosku nie wiążą się żadne opłaty sądowe (por. art. 554 k.p.k.).Zgłoszenie powinno nastąpić w terminie roku:

• jeżeli było to tymczasowe aresztowanie - od daty uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie;

• jeżeli było to zatrzymanie - od daty zwolnienia (por. art. 555 k.p.k., 115 k.p.w.).
  

Odszkodowanie za niesłuszne skazanie lub ukaranie

Przysługuje, gdy:

• w wyniku kasacji lub wznowienia postępowania skazany został uniewinniony lub (nie dotyczy wykroczeń) - skazany na łagodniejszą karę;

• po uchyleniu skazującego orzeczenia postępowanie zostało umorzone wskutek okoliczności, których nie uwzględniono we wcześniejszym postępowaniu.

Żądanie odszkodowania zgłasza się w sądzie okręgowym, w którego okręgu zostało wydane orzeczenie w sprawie w pierwszej instancji, w terminie roku (w przypadku wykroczeń - 6 miesięcy) od daty uprawomocnienia się orzeczenia dającego podstawę i zadośćuczynienia (por. art. 552, 554, 555 k.p.k., 114–115 k.p.w.).