Kiedy sąd może nakazać alimenty od dziadków?

Alimenty od dziadków

Przyjęte jest, że jeśli ojciec (matka) dziecka nie płaci alimentów, można domagać się pieniędzy od jego rodziców. Owszem, dziadkowie są zobowiązani pokrywać część kosztów utrzymania wnuka lub wnuczki, ale tylko w niektórych, ściśle określonych prawem okolicznościach.

Nie wystarczy, że rodzic nie płaci alimentów

Zgodnie z Kodeksem Rodzinnym i Opiekuńczym można domagać się alimentów od dziadków dziecka m.in. w sytuacji, gdy ich uzyskanie od rodzica jest niemożliwe – np. mieszka on za granicą i nie znamy jego adresu. Ewentualnie, gdy alimenty rodzic może płacić (wiemy gdzie mieszka, jest zdrowy, może zarabiać), ale ich uzyskanie wiąże się „z nadmiernymi trudnościami”.

W praktyce to znaczy, że np. matka dziecka próbowała wyegzekwować pieniądze od ojca, ale bez skutku. Na potwierdzenie powinna mieć wydane przez komornika postanowienie o bezskutecznej egzekucji. Dopiero z tym postanowieniem może złożyć pozew w sądzie o alimenty od dziadków.

Alimenty od dziadków tylko, gdy dziecko jest w niedostatku

Jest jeszcze jeden zasadniczy warunek, by sąd mógł orzec alimenty od dziadków. Musi być zagrożenie, że dziecko znajdzie się w niedostatku, czyli jego podstawowe potrzeby nie będą zaspokojone.

Uwaga! W praktyce sądy za niedostatek uznają sytuację, gdy dochody w rodzinie są poniżej minimum socjalnego. Minimum socjalne w dwuosobowym gospodarstwie domowym to obecnie ok. 1113 zł netto na osobę (wg danych Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych).

Dziadkowie płacą mniejsze alimenty niż rodzice

W sprawie o alimenty sąd zawsze analizuje dwie strony. Po pierwsze uzasadnione potrzeby dziecka, po drugie możliwości zarobkowe i majątkowe osoby, która miałaby ewentualnie alimenty płacić. I na tej podstawie podejmuje decyzję co do kwoty.

Jeśli dziadkowie sami żyją na poziomie minimum socjalnego, na pewno nie zostaną obciążeni alimentami. Jeśli mają dobrą sytuację finansową, kwota od nich zasądzona i tak będzie niższa niż ta, do której zobowiązany jest rodzic.

A w sytuacji, gdy drugie z rodziców pobiera świadczenie z Funduszu Alimentacyjnego, alimenty od dziadków mogą być jedynie uzupełniające, czyli z reguły dużo niższe od kwoty pobieranej z Funduszu.

Nowe przepisy dotyczące alimentów

1 grudnia 2021 r. zaczął działać Krajowy Rejestr Zadłużonych (KRZ). Trafiają do niego m.in. dłużnicy, którzy zwlekają z zapłatą alimentów 3 miesiące lub dłużej. Obecnie pracodawca, który zatrudnia osobę wpisaną do KRZ i wypłaca jej wynagrodzenie „pod stołem”, ryzykuje karę nawet do 45 tys. zł.

Ta zmiana przepisów ma ukrócić proceder ukrywania dochodów i sprawić, że zobowiązani rodzice będą w większej części łożyć na swoje dzieci. Zatem, przynajmniej teoretycznie, mniej będzie przypadków dochodzenia alimentów od dziadków.