Porada prawna online cz. 54

Porada prawna: Renta z tytułu niezdolności do pracy

ZUS może przyznać świadczenie osobie ubezpieczonej, która spełnia łącznie następujące warunki: jest niezdolna do pracy, ma wymagany okres składkowy (np. zatrudnienia) i nieskładkowy (np. pobierania zasiłku chorobowego), a niezdolność do pracy powstała w wymienionych okresach lun nie później niż 18 miesięcy od ich ustania.

Uwaga! Spełnienie ostatniego z warunków nie jest wymagane od ubezpieczonego całkowicie niezdolnego do pracy, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. 

Przy czym co najmniej pięcioletni okres ubezpieczenia powinien przypadać w ostatnim dziesięcioleciu przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub powstania niezdolności do pracy (nie jest to konieczne, gdy okres składkowy kobiety wynosi co najmniej 25 lat, a mężczyzny 30).

Kiedy uznaje się osobę za niedolną do pracy?

Za niezdolną do pracy uznaje się osobę, która utraciła zdolność pracy zarobkowej z powodu naruszania sprawności organizmu, i nie rokuje odzyskania tej zdolności po przekwalifikowaniu, a za całkowicie niezdolną do pracy osobę, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem jej kwalifikacji. 

Uwaga! Oceny niezdolności dokonuje lekarz orzecznik ZUS. Postępowanie orzecznicze wszczyna się na podstawie wniosku o wydanie orzeczenia.

Co dołączyć do wniosku o wydanie orzeczenia o niezdolności do pracy?

Wraz z wnioskiem o wydanie orzeczenia należy złożyć:

• zaświadczenie o stanie zdrowia (wydane przez lekarza, pod którego opieką lekarską znajduje się osoba ubiegająca się o świadczenie);
• wywiad zawodowy, który zawiera charakterystykę rodzaju i miejsca pracy oraz
• wszelką dokumentację mającą znaczenie dla wydania orzeczenia.

Lekarz orzecznik może zlecić jej uzupełnienie, np. o opinię lekarza lub o wyniki dodatkowych  badań.

Uwaga! Od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS przysługuje prawo sprzeciwu, które można wnieść do komisji lekarskiej w ciągu 14 dni od dnia jego doręczenia. Jeśli sprzeciw nie zostanie wniesiony, ZUS wydaje decyzję o przyznaniu (lub nie) reny. Od tej decyzji przysługuje prawo odwołania do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, które można wnieść w ciągu miesiąca od dnia doręczenia. 

Długość okresów składkowych i nieskładkowych

Długość okresów składkowych i nieskładkowych, które wymagane są do przyznania reny uzależniona jest od wieku, w którym ubezpieczony stał się niezdolny do pracy. 

W przypadku, gdy niezdolność powstała przed ukończeniem 20 lat, osoba występująca o rentę powinna udowodnić okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 1 rok. Gdy niezdolność do pracy powstała w wieku 20-20 la, wymagane okresy wynoszą 2 lata.

I odpowiednio:

• od 22 do 25 lat - 3 lata;
• od 25 do 30 lat - 4 lata;
• powyżej 30 lat - 5 lat.
  

Uwaga! Warunek posiadania okresu ubezpieczeniowego uważa się za spełniony, jeśli ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczenia społecznego przed ukończeniem 18 lat albo w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki i pozostawał ubezpieczony do dnia powstania niezdolności do pracy.