Jak starać się o rentę z ZUS?

Renta z ZUS

Jeżeli wykorzystałeś limit zwolnienia lekarskiego i świadczenia rehabilitacyjnego a stan zdrowia nadal nie pozwala Ci pracować, możesz liczyć na rentę.

Decyzję o przyznaniu renty podejmuje ZUS. Potrzebuje do tego orzeczenia lekarskiego, które potwierdza niezdolność do pracy. Taki dokument wystawia lekarz orzecznik lub komisja lekarska.

Wniosek o rentę

Procedurę rozpoczyna złożenie wniosku o rentę tytułu niezdolności do pracy. Składasz go sam lub za pośrednictwem pracodawcy na specjalnym formularzu ERN (możesz go wydrukować z internetu lub otrzymać z ZUS).

Składasz go w dowolnym oddziale ZUS. I tak trafi do tego, który jest właściwy ze względu na Twoje miejsce zamieszkania. Nie musisz iść do urzędu. Wygodniej (w trakcie epidemii także bezpieczniej) jest złożyć wniosek elektronicznie poprzez Platformę Usług Elektronicznych. Potrzebny jest do tego profil zaufany lub podpis elektroniczny.

Wraz z wnioskiem i rentę z tytułu niezdolności do pracy musisz dołączyć:

• wypełniony druk ERP-6 z informacją o okresach składkowych i nieskładkowych;
• zaświadczenie od pracodawców lub świadectwa pracy, które potwierdzą okresy zatrudnienia;
• zaświadczenie lekarskie stwierdzające stan zdrowia (druk OL-9);
• wywiad zawodowy – jeśli jesteś zatrudniony (sporządza go pracodawca na druku ZUS N-10).

Dokumenty możesz złożyć w oddziale ZUS lub wysłać pocztą. Jeśli źle wypełnisz wniosek albo nie dostarczysz jakiegoś załącznika, otrzymasz pismo z prośbą o uzupełnienie braków lub poprawienie błędu.

Badanie lekarskie

Czasem do wystawienia orzeczenia wystarcza dokumentacja medyczna, którą dołączasz do wniosku. Przeważnie jednak osoba starająca się o rentę zostaje wezwana na badanie. W sytuacji, gdy jej stan zdrowia uniemożliwia dotarcie do wskazanego miejsca, lekarz może przyjść do domu.

Jak przebiega badanie?

Lekarz orzecznik przegląda dokumentację medyczną, pyta o wykształcenie, zawód, wykonywaną prace, a także o dolegliwości. Potem przeprowadza badanie. Nie stawia jednak diagnozy, lecz ocenia, czy problemy zdrowotne są przeciwwskazaniem do pracy. Może uznać, ze nie są, albo orzec okresową lub trwałą niezdolność do pracy – całkowitą bądź częściową

Uwaga! Jeśli nie zgadzasz się z decyzją lekarza orzecznika, wolno Ci się od niej odwołać. Masz na to 14 dni od otrzymania pisma. Odwołanie składasz w oddziale ZUS. Jeśli komisja lekarska, która rozpatruje odwołanie, podtrzyma stanowisko orzecznika, pozostaje Ci sąd.  

Staż pracy potrzebny do renty

Orzeczenie lekarskie to nie wszystko. Aby otrzymać rentę, musisz udokumentować określony okres ubezpieczenia: składkowy i nieskładkowy (nie jest to wymagane, gdy niezdolność do pracy jest spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy).

Na specjalnym formularzu (ERP-6) podajesz kolejne okresy składkowe (np. zatrudnienia, prowadzenia pozarolniczej działalności, czynnej służby wojskowej) oraz okresy nieskładkowe (np.: nauki w szkole wyższej, opieki nad małym dzieckiem).

Uwaga! Wymagana długość tych okresów zależy od tego, kiedy powstała niezdolność do pracy. Jeśli przed ukończeniem 20 lat – do otrzymania renty wystarczy rok okresów składkowych i nieskładkowych. Jeśli w wieku 20-22 lata – 2 lata, 22-25 lat – 3 lata. 25-30 lat – 4 lata. Powyżej 30 lat – 5 lat.  

Ile wynosi renta?

W ciągu 30 dni od wysłania przez Ciebie lub złożenia kompletu dokumentów ZUS wyda decyzję o przyznaniu lub odmowie przyznania renty.

Wysokość świadczenia zależy m.in. od tego, ile zarabiałeś, nie może być jednak niższe niż minimalna renta. Od 1 marca 2020 r. wynosi ona:

• z tytułu całkowitej niezdolności do pracy: 1 200 zł;
• z tytułu częściowej niezdolności do pracy: 900 zł;
• z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową: 1 440 zł;
• z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową: 1080 zł.