Porada prawna online cz. 48

Porada prawna: Sprawy majątkowe w konkubinacie

Osoby, które żyją w konkubinacie powinny zabezpieczyć swój majątek zwłaszcza w następujących sytuacjach:

Jeśli wspólnie kupują mieszkanie - muszą iść razem do notariusza. W akcie notarialnym powinni oboje figurować. Notariusz uwzględni też, jak udział ma każde z nich, zgodnie z wkładem finansowym (np. po 1/2 mieszkania).






Jeśli kupują samochód za wspólne pieniądze, są jego współwłaścicielami i powinien być wspólnie zarejestrowany.

Jeśli jedno z nich kupuje za swoje pieniądze drogie rzeczy do mieszkania, faktury powinny być na niego. Trzeba je zachować.

Uwaga! W przypadku rozstania, gdy oboje będą zgodni, mogą podzielić majątek u notariusza, jeśli nie - podziału dokona sąd. Przy podziale mieszkania najpierw trzeba wystąpić o zniesienie współwłasności. Podział rzeczy odbywa się na podstawie faktur.

Dziedziczenie w konkubinacie

Konkubenci nie dziedziczą po sobie na podstawie dziedziczenia ustawowego i dlatego jeśli chcą odziedziczyć po sobie spadek, muszą sporządzić testamenty i wskazać w nich partnera jako spadkobiercę.

Testament notarialny lub odręczny 

Najlepszym rozwiązaniem będzie wizyta u notariusza.. Sporządzenie testamentu notarialnego to koszt ok. 100 zł. Dzięki temu zyskuje się pewność, że testamentu nikt nie zniszczy (oryginał zostaje w kancelarii). Trudniej go podważyć.

Można oczywiście sporządzić odręczny testament i napisać w nim, że powołuje się do spadku po sobie partnera. Cały testament musi być napisany pismem ręcznym i podpisany. Należy napisać datę sporządzenia.

Uwaga! Jeśli nie sporządzimy testamentu i nie powołamy swojego partnera do spadku, to będą po nas dziedziczyć nasi krewni zgodnie z następującą kolejnością dziedziczenia ustawowego - dzieci, małżonek, rodzice, rodzeństwo itd.

Podatek od spadku 

Konkubenci, choć to przecież osoby sobie bliskie, płacą podatek od spadku. Gdy odziedziczą spadek po partnerze, muszą płacić podatek według stawek III grupy podatkowej, czyli jak w przypadku dziedziczenia po osobie obcej.

Uznanie dziecka w konkubinacie

Dziecko, które urodziło się ze związku nieformalnego nie dostaje od razu nazwiska ojca. W konkubinacie nie ma domniemania ojcostwa, jak w małżeństwie. Jeżeli rodzice chcą, aby dziecko nosiło nazwisko ojca, oboje muszą dopełnić formalności w Urzędzie Stanu Cywilnego.

Ojciec dziecka musi złożyć oświadczenie o uznaniu dziecka przed kierownikiem USC, a matka musi potwierdzić ojcostwo. Może przyjść razem z ojcem dziecka do USC albo zrobić to samodzielnie.

Uwaga! Ważne, żeby potwierdziła, że partner jest ojcem dziecka nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia, gdy on złożył oświadczenie o uznaniu dziecka. 

Podstawa prawna: art. 73 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. 

Uprawnienia dzieci z nieformalnego związku

Wszystkie dzieci są równe wobec prawa, bez względu na stan cywilny rodziców.

Dziecko z nieformalnego związku ma prawo do alimentów, o ile ojciec je uznał. Jeśli ojciec nie uzna dobrowolnie swojego dziecka, to matka ma prawo wystąpić o ustalenie ojcostwa. Wtedy sąd może przyznać alimenty na dziecko.
Obowiązkiem dorosłego dziecka z takiego związku jest wspieranie swoich rodziców, gdy znajdą się w niedostatku (czyli nie będą mieli środków na zaspokojenie podstawowych potrzeb, np. na jedzenie). 

Wszystkie dzieci dziedziczą na równi po swoich rodzicach z mocy ustawy. 

Dla przykładu: mężczyzna miał żonę i z nią 2 dzieci oraz 1 dziecko pozamałżeńskie - żona i wszystkie dzieci będą dziedziczyć po 1/4 spadku (łącznie 4 osoby).

Kiedy konkubenci traktowani są jak maż i żona? 

W nielicznych sytuacjach pary żyjące w nieformalnych związkach traktowane są na równi z małżonkami.

Konkubenci mogą odmówić składania zeznań w sprawach karnych, bo według kodeksu postępowania karnego są uznawane za osoby bliskie. Po śmierci partnera konkubina (konkubent) otrzyma zasiłek pogrzebowy. Po śmierci głównego najemcy lokalu komunalnego, konkubina (konkubent) uzyska prawo do mieszkania, jeśli do końca razem mieszkali.