Jak można cofnąć darowiznę mieszkania?

Darowizna mieszkania. Jak można ją cofnąć?

Cenne darowizny (a taką jest mieszkanie, dom czy działka) - w najbliższej rodzinie są wyrazem więzi, chęci pomocy dzieciom czy wnukom, a czasem sposobem na uniknięcie formalności spadkowych. Niestety zdarza się, że z czasem relacje ulegają dramatycznemu pogorszeniu.


Czy przepisy prawa pozwalają wtedy na wycofanie się z darowizny?

Darowizna: rażąca niewdzięczność

Tak. Powodem może być zachowanie obdarowanego, które określane jest jako rażąca niewdzięczność. Ale czym ona jest?

W tej kategorii mieszczą się:

• długotrwałe i stale powtarzające się naganne postępowanie obdarowanego, który celowo i rozmyślnie dokucza osobie, od której uzyskał majątek;
• uporczywe niewypełnianie moralnego obowiązku (np. pomocy w chorobie czy wsparcia w przypadku niedołężności);
• jednorazowe zachowanie, które według prawa jest uznawane za przestępstwo lub wykroczenie popełnione na szkodę darczyńcy - np. kradzież jego pieniędzy, zniesławienie czy pobicie.

Uwaga! Rażącą niewdzięcznością nie jest natomiast incydentalna sprzeczka rodzinna czy nawet jedna poważna kłótnia.

Jeśli obdarowany dopuścił się wobec Ciebie rażącej niewdzięczności, ale mu wybaczyłeś, nie możesz zmienić zdania. Np. po drobnej sprzeczce nie możesz uznać, że wcześniejsze przeprosiny za jakieś poważne winy nie były szczere, a niewdzięczny obdarowany tak naprawdę się nie zmienił, więc jednak chcesz cofnąć darowiznę.

Jeśli darczyńca wybaczył osobie, od której zaznał przykrości, powstaje zupełnie nowa sytuacja. Na podstawie tej dawnej (wybaczonej) winy nie może on już cofnąć darowizny.

Uwaga! Oczywiście dotyczy to wyłącznie wybaczonych przewinień. Jeślim obdarowany po przebaczeniu dopuści się ponownie rażącej niewdzięczności, będzie to podstawą do cofnięcia darowizny.

Cofnięcie darowizny tylko w sądzie

Darowiznę zrobisz w czasie jednej wizyty u notariusza, ale jej cofnięcie (bez zgody obdarowanego) jest możliwe tylko w sądzie. I zapewne nie będzie to łatwe doświadczenie. Powody Twojej decyzji będą przedmiotem postępowania dowodowego i będziesz musiał wykazać okoliczności zaistniałej sytuacji.

Możesz to zrobić na podstawie dokumentów, np. obdukcji lekarskiej, nagrań audio lub wideo oraz zeznań świadków.

Pamiętaj, że w interesie obdarowanego będzie udowodnienie, że jego postępki albo nie miały miejsca, albo zostały mu wybaczone.

Kroki prawne odzyskiwania poczynionej darowizny mieszkania

Pamiętaj, zgodnie z prawem na cofnięcie darowizny masz tylko rok od momentu, w którym dowiedziałeś się o zaistnieniu przyczyn, które stanowią do tego podstawę.

By skutecznie wyegzekwować swoje prawa, pamiętaj o zachowaniu kolejności postępowania.

Jako osoba, które decyduje się na cofnięcie darowizny ze względu na rażącą niewdzięczność obdarowanego, najpierw wezwij na piśmie drugą stronę (np. dziecko, wnuka) do zwrotu przekazanego wcześniej mieszkania.

Uwaga! Wszystkie czynności prawne dotyczące nieruchomości muszą być dokonywane w formie aktu notarialnego, inaczej są nieważne. Obdarowany powinien więc złożyć u notariusza oświadczenie o powrotnym przeniesieniu własności na darczyńcę.

Jeśli osoba, która powinna oddać mieszkanie (dom, działkę), zawezwana do stawienia się u notariusza, nie uczyniła tego, konieczne jest wniesienie sprawy do sądu.

Uwaga! Pozew wiąże się z uiszczeniem opłaty w wysokości 5% wartości przedmiotu sporu.

Wydany wyrok zastępuje wspomniane oświadczenie woli obdarowanego, które jest konieczne do zwrotu majątku. Potem będzie też podstawą do wpisania w księdze wieczystej odpowiedniego właściciela nieruchomości.