Testament a zachowek - kto i kiedy ma prawo do zachowku?

Testament a prawo do zachowku, czyli kto i kiedy ma prawo do zachowku?

Jeżeli bliski zmarły pozostawił po sobie testament, ale pominął w nim Ciebie i nic Ci nie zostawił to masz prawo żądać od spadkobierców tzw. zachowku. 

Zachowek jest rekompensatą dla osób pominiętych w testamencie, ale trzeba pamiętać o tym, że należy się on wyłącznie osobom ściśle wymienionym w kodeksie cywilnym (art. 991-1011). Są to: małżonek, dzieci (wnuki itd). a także rodzice spadkodawcy. Nie ma w tej grupie rodzeństwa zmarłego. 

Uwaga! Zachowku można się domagać od tego, kto dostał spadek.

Jeżeli nie zostanie on wypłacony dobrowolnie, to wówczas należy zwrócić się pomoc do sadu.

Uwaga! Zachowek wynosi połowę tego, co dostałbyś, gdyby nie było testamentu. Jego wartość rośnie do 2/3, jeśli jest się osoba trwale niezdolną do pracy lub osoba małoletnią. 

O zachowek można upomnieć się w ściśle określonym czasie - to jest w ciągu 5 lat od otwarcia testamentu, bo później roszczenia z tego tytułu się przedawniają. 

Pięcioletni okres obowiązuje dopiero od 23 października 2011r. (Dz.U z 2011 r. Nr 85, poz. 458). 

Przed tą zmianą było to 3 lata. 

Musisz też wiedzieć o tym, ze prawo do zachowku nie będzie Ci przysługiwać, gdy zrzekłeś się spadku lub zostałeś wydziedziczony (słowo to musi znaleźć się w testamencie) i spadkodawca to uzasadnił. 

Kodeks cywilny przewiduje w tej kwestii, że osobę uprawnioną do spadku można go pozbawić, gdy:

• wbrew woli spadkodawcy cały czas postępuje niezgodnie z zasadami współżycia społecznego;
• dopuściła się względem spadkodawcy lub jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu, wolności lub rażącej obrazy czci;
• uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Jak napisać pozew o zachowek?

Jeżeli zmarły spadkodawca pominie w testamencie dzieci lub małżonka, to mogą oni złożyć do sadu specjalny wniosek.

1. Data, adres sądu - po prawej stronie pozwu należy napisać datę złożenia tego dokumentu i nazwę oraz adres sądu rejonowego do którego powód kieruje pozew.

2. Dane powoda i pozwanego - osoba, która składa pozew, to powód.  Po lewej stronie pozwu od góry podaje on swoje imię, nazwisko oraz adres. Poniżej wpisuje dane osoby pozwanej, od której powód domaga się zachowku.

3. Żądania - pozew zaczyna się od przedstawienia swoich żądań. Należy określić wysokość kwoty, jakiej się powód domaga jako zachowek od osoby, która jest uwzględniona w testamencie lub osoby, która została obdarowana przez zmarłego, po którym powodowi należy się zachowek, bo jest jego spadkobierca ustawowym.

4. Uzasadnienie - żądania w sprawie zachowku należy uzasadnić. Powód musi napisać, kim była dla niego osoba zmarła. Stopień pokrewieństwa ma szczególne znaczenie przy domaganiu się zachowku. Mają do niego prawo tylko małżonek zmarłego oraz jego dzieci (lub wnuki), a także rodzice.

5. Załączniki -  na końcu należy napisać, jakie dokumenty zostały załączone: dowód opłaty sadowej, odpis księgi wieczystej (w sytuacji, gdy do spadku wchodziła nieruchomość np. grunt, dom), a także drugi egzemplarz pozwu z tymi samymi dokumentami.

6. Podpis powoda - Pozew o zachowek należy podpisać odręcznie. W razie braku podpisu pozew nie zostanie przyjęty. 

Wysokość zachowku

Dla przykładu:

Zmarły spadkodawca (wdowiec) miał dwóch synów. Cały swój majątek (200 tysięcy złotych ) zapisał w testamencie jednemu z nich. Drugiemu synowi będzie należał się zachowek 50 tysięcy złotych, a to dlatego,że gdyby spadkodawca nie zostawił testamentu, to dziedziczyłby 100 tysięcy. 1/2 z 100 tysięcy złotych = 50 tysięcy złotych.

Zmarły spadkodawca cały swój majątek (100 tysięcy zł) zapisał swojej konkubinie, pomijając w testamencie swoją żonę. Nie mieli oni wspólnych dzieci. Żona ma prawo domagać się od konkubiny męża zachowku w wysokości ok. 66 tysięcy. 150 zł (2/3 z 100 tysięcy złotych). 

Wzór pozwu o zachowek

Prawo spadkowe w praktyce z wzorami pism 

Czeka Cię sprawa spadkowa, złożenie pozwu o zachowek lub sporządzenie testamentu, a nie wiesz, jak sobie z tym poradzić? Oto poradnik, dzięki któremu SAMODZIELNIE załatwisz sprawy spadkowe i przygotujesz odpowiednie pisma (znajdziesz tu aż 10 wzorów pism, m.in. wzór testamentu, pozwu o zachowek czy wniosku o stwierdzenie nabycia spadku). Nie zwlekaj z załatwieniem spraw spadkowych – przekroczenie terminów może Cię kosztować dużo więcej niż ten poradnik! 

Dzięki poradnikowi Prawo spadkowe w praktyce z wzorami pism będziesz w stanie SAMEMU:

• przeprowadzić sprawę spadkową i uzyskać postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku,

• sporządzić testament,

• sporządzić pozew o zachowek,

• przeprowadzić dział spadku,

• rozliczyć się z urzędem skarbowym w sprawie podatku od spadku.

A to tylko najważniejsze zagadnienia. Zobacz, jaką jeszcze cenną wiedzę zawiera ten poradnik.

szczegóły: Prawo spadkowe w praktyce z wzorami pism»