Przemoc wobec dzieci - jak pomóc?

Przemoc wobec dzieci 

Przemoc fizyczna jest karalna, a kara będzie zależna od uszczerbku na zdrowiu poszkodowanego: jeśli jest ciężki sprawca może otrzymać karę od 1 roku do 10 lat pozbawienia wolności (art. 156§1 k.k), a jeśli lekki, sprawca może być ukarany grzywną lub karą pozbawienia wolności do 2 lat (art. 157§1 k.k). 

Gdy jesteś świadkiem przemocy fizycznej, to Twoim obowiązkiem jest: udzielenie pomocy ofierze - zadzwonić na pogotowie i policję; masz prawo ująć sprawcę i oddać go w ręce policji.

Uwaga! Nie bój się zeznawać na policji, w prokuraturze, czy sądzie. Nowe przepisy lepiej chronią świadków: od 15 kwietnia br. dane świadków dotyczące adresu i miejsca pracy są w wyłącznej dyspozycji prokuratora lub sądu (zgodnie z art. 148a§1 k.p.k). 

Przemoc wobec dziecka 

Co zrobić, gdy wiesz, że dziecku dzieje się krzywda?

Powinieneś zareagować nie tylko w obliczu oczywistej przemocy, ale też, gdy jesteś świadkiem karygodnych zachowań rodziców, np.: 

• gdy dziecko przebywa od rana do nocy na podwórku;
• jest głodne;
• ubrane niestosowanie do pory roku;
• gdy rodzice są notorycznie pod wpływem alkoholu itp.

To przejawy zaniedbywania lub nadużywania władzy rodzicielskiej. 

Uwaga! Każdy ma prawo zawiadomić sąd rodzinny o tym, ze dziecku dzieje się krzywda. W zawiadomieniu należy podać: dane dziecka i opisać, na czym polega zaniedbywanie go przez rodziców.

Sąd z urzędu powinien podjąć postępowanie, np. wyznaczy nadzór kuratora (art. 109 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Gdzie szukać pomocy? 

Na początek może pomóc rozmowa ze specjalista na infolinii pogotowia dla ofiar przemocy (tel: 801-12-00-02). Można tam uzyskać informacje o przysługujących ofierze przemocy prawach i adresach miejsc, gdzie można otrzymać bezpłatną pomoc prawną i psychologiczną. 

Uwaga! Istnieje też telefon zaufania dla dzieci: 800-12-12-12.

Bardzo pomocna jest również "Niebieska Karta". Ofiara przemocy domowej, która ma taką kartę, łatwiej uzyska wsparcie. Kartę może założyć nie tylko policja, ale też np. pracownik socjalny w ośrodku pomocy społecznej. 

Uwaga! Przemoc "słowna" też jest karalna z art. 216 oraz 190 k.k. Kto znieważa inną osobę w jej obecności albo pod jej nieobecność, lecz publicznie - podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Osoba znieważana musi jednak sama zgłosić skargę na policję lub da sądu. 

Jak chronić dziecko przed agresją ze strony kolegów?

Nasze dzieci narażone są w szkołach na przemoc. Wbrew pozorom to nie w gimnazjach dzieci najczęściej stają się ofiarami swoich kolegów. 

Uwaga! Najbardziej agresywni i wyśmiewczy są uczniowie szkół podstawowych (zwłaszcza z klas IV-VI). Aż co szósty uczeń był w mniejszym lub większym stopniu dręczony przez kolegów.

Wyniki analiz Instytutu Badań Edukacyjnych

Są zatrważające. Większość dzieci uczących się w polskich szkołach od czasu do czasu jest ofiarą agresywnych zachowań ze stron kolegów. 

Uwaga! Badania wykazały, że aż 40% dręczonych uczniów doświadcza przemocy słownej lub fizycznej kilka razy w tygodniu, a co piąty - codziennie. Dzieci są izolowane, wyśmiewane, wyzywane, obrażane, podglądane czy bite najczęściej przez kolegów z klasy. Swoich kolegów najczęściej dręczą chłopcy, ale dziewczynki też nie są bez winy - z tym, ze one działają z reguły subtelniej. Raczej nie jest to przemoc fizyczna, ale za to wyśmiewają, ignorują towarzysko albo nastawiają przeciwko koleżankom resztę klasy.  

Dręczeni uczniowie bardzo rzadko zwracają się o pomoc do nauczycieli i być może dlatego wielu z nich nie zdaje sobie sprawy ze skali przemocy. 

Uwaga! Aż 20% wychowawców w szkołach podstawowych uważa, że w jego klasie przemoc nie występuje, a niestety te deklaracje bardzo rozmijają się z tym, co twierdzą uczniowie. Dlatego tak ważna jest rola nas - rodziców. 

Symptomy, które świadczą o tym, że dziecko jest ofiarą przemocy w szkole

Zwracaj wiec uwagę na symptomy, które mogą świadczyć, ze Twoje dziecko jest dręczone w szkole:

• ma gorsze wyniki w nauce;
• mówi, ze nie lubi albo nienawidzi szkoły i stara się jej uniknąć (np. stymuluje rano ból brzucha albo głowy);
• gorzej śpi, ma często zmiany nastroju, bywa agresywne;
• nie ma przyjaciela, nie jest zapraszane do kolegów ze szkoły;
• ma sińce, brudne lub podarte ubranie, zniszczone przybory szkolne (np. podarty zeszyt) - nie potrafi wyjaśnić w jaki sposób do tego doszło.

Uwaga! Ofiarami kolegów najczęściej są dzieci z rodzin, których sytuacja jest gorsza od przeciętnej w klasie, a także uczniowie gorzej radzący sobie na lekcjach wychowania fizycznego. Oraz te dzieci, których rodzice mniej się nimi interesują. 

Jakie podstawowe kroki musisz podjąć, gdy stwierdzisz, że Twoje dziecko jest ofiarą przemocy w szkole? 

Gdy stwierdzisz, że Twoje dziecko jest dręczone przez kolegów, musisz je zapewnić o swoim wsparciu i pomocy. 

Uwaga! To nie może być jedynie deklaracja albo jednorazowe działanie. Musisz być konsekwentnym i stanowczym aż do momentu rozwiązania problemu. Nie ukrywaj przed dzieckiem, ze poinformujesz o wszystkim szkołę. 

Najlepiej spisz wszystkie przykłady dręczenia a potem spotkaj się w tej sprawie w wychowawcą i psychologiem szkolnym. Trzeba ustalić z nimi, jakie działania zamierzają podjąć (najlepiej to sobie zapisać) i stale monitorować czy przynoszą one skutek. 

Uwaga! Jeśli sytuacja się nie zmieni, należy powiadomić dyrektora szkoły. Zapisuj wszystkie deklaracje, ustalenia i działania dyrektora. 

Warto też skorzystać z telefonu dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci.