Opieka nad osobą niepełnosprawną - co się należy?

Co Ci się należy, gdy opiekujesz się osoba niepełnosprawną? 

Opiekując się osoba niepełnosprawną, możesz otrzymywać: świadczenie pielęgnacyjne, zasiłek dla opiekuna i specjalny zasiłek opiekuńczy, a twój podopieczny - zasiłek pielęgnacyjny. 

Świadczenie pielęgnacyjne dla opiekuna osoby niepełnosprawnej

Świadczenie to wynosi 1583 zł netto miesięcznie, czyli o 106 zł więcej niż w ubiegłym roku i przyznawane jest:

• rodzicom niepełnosprawnego dziecka;
• faktycznym opiekunom;
• rodzinom zastępczym spokrewnionym;
• innym osobom mającym obowiązek alimentacyjny wobec podopiecznego. 

Uwaga! Po śmierci podopiecznego tracisz prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Możesz jednak ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych lub o świadczenie przedemerytalne. W tym celu musisz zarejestrować się w urzędzie pracy i udowodnić, że otrzymywałeś świadczenie przez minimum rok w ciągu 18 miesięcy poprzedzających rejestrację.  

Jeśli masz orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, nie możesz pełnić roli opiekuna osoby niepełnosprawnej i pobierać z tego tytułu świadczeń, bo sam masz prawo do zasiłku pielęgnacyjnego. 

Zasiłek pielęgnacyjny dla osoby niepełnosprawnej 

Ma do niego prawo Twój podopieczny na częściowe pokrycie wydatków poniesionych w związku z niepełnosprawnością. Zasiłek pielęgnacyjny wynosi 184,42 zł miesięcznie, wcześniej - 153 zł i przysługuje:

• niepełnosprawnemu dziecku;
• podopiecznemu powyżej 16. roku życia o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, powstałej przed ukończeniem 21 lat;
• podopiecznemu powyżej 16. roku życia o znacznym stopniu niepełnosprawności;
• osobie po 75. roku życia.

Uwaga! Twojemu podopiecznemu nie należy się zasiłek pielęgnacyjny, jeśli otrzymuje dodatek pielęgnacyjny. Przyznaje go i wypłaca ZUS. Do dodatku tego prawo mają całkowicie niezdolni do pracy oraz samodzielnej egzystencji i wynosi 215,84 zł miesięcznie.  

Kwota dodatku pielęgnacyjnego zwiększa się co roku. Jest to związane z waloryzacją świadczeń emerytalnych (kolejna podwyżka już 1 marca 2019 r.). 

Specjalny zasiłek opiekuńczy dla opiekuna osoby niepełnosprawnej 

Wynosi 620 zł miesięcznie (wcześniej 520 zł) i możesz się o niego starać, gdy rezygnujesz z pracy (albo jej nie podejmujesz), aby opiekować się dorosłą osoba niepełnosprawną, np. pełnoletnim dzieckiem, rodzicem, małżonkiem. Musisz jednak spełniać tzw. kryterium dochodowe. 

Zasiek należy się tylko wtedy, gdy łączny dochód rodziny sprawującej opiekę, czyli Twojej, oraz rodziny podopiecznego (np. Twojej mamy lub ojca) nie może przekraczać 764 zł netto miesięcznie na osobę. 

Zasiłek dla opiekuna osoby niepełnosprawnej 

Jeśli opiekujesz się dorosłą osobą ze znacznym stopniem niepełnosprawności, ale utraciłeś prawo do świadczenia pielęgnacyjnego i nie spełniasz kryterium dochodowego do otrzymania specjalnego zasiłku opiekuńczego, przysługuje Ci zasiłek dla opiekuna i to niezależnie od dochodów. 

Jego wysokość wzrosła o 100 zł i wynosi obecnie 620 zł. 

Zasiłek rodzinny 

Jeśli wychowujesz niepełnosprawne dziecko, a dochód w Twojej rodzinie nie przekracza 764 zł netto miesięcznie na osobę, masz prawo do zasiłku rodzinnego, który przysługuje do ukończenia przez dziecko 18 lat lub 24, jeśli się uczy i ma orzeczenie o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.

Zasiłek rodzinny obecnie wynosi:

• 95 zł na dziecko do ukończenia 5. roku życia;
• 124 zł na dziecko od 5. roku życia do ukończenia 18 lat;
• 135 zł na dziecko od 18. roku życia do ukończenia 24 lat.

Rodzina, która ma przyznane zasiłki rodzinne może się ubiegać o dodatek na kształcenie i rehabilitację dziecka niepełnosprawnego (90 zł dla potomka do 5 roku życia i 110 zł dla starszego).