Rozwód i alimenty - orzeczenia sądowe
Orzeczenia sądowe w sprawach rozwodowych
Bez utraty więzi sąd nie da rozwodu
Trwałość małżeństwa oraz równouprawnienie jest jedną z podstawowych zasad polskiego prawa rodzinnego. Możliwość rozwiązania małżeństwa na skutek jednostronnego oświadczenia męża, bez uwzględnienia stanowiska drugiego z małżonków, sprzeciwia się zasadzie trwałości małżeństwa i równouprawnienia małzonków (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 20 sierpnia 2009 r. sygn. I ACa 410/09).Wspólnota duchowa polega na wzajemnym pozytywnym stosunku uczuciowym małżonków, szacunku, zaufaniu, szczerości, lojalności, wyrozumiałości, na respektowaniu osobistych cech małżonka, uwzględnieniu jego osobistych potrzeb, a także gotowości do ustępstw i kompromisów (wyrok SN z 2 czerwca 2002 r., sygn. V CKN 741/00).
Do uznania, że między małżonkami brakuje wspólnoty duchowej, nie jest konieczne stwierdzenie przez otoczenie wrogiego lub choćby niechętnego stosunku do siebie. Zachowanie poprawnych stosunków, utrzymywanie kontaktów chociażby w interesie wspólnych dzieci nie musi koniecznie oznaczać, iż więź duchowa małżonków istnieje (wyrok SA w Katowicach z 15 lipca 2004 r., sygn. I ACa 375/04).
Choroba małżonka nie tylko nie wywołuje i nie powinna wywoływać trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego, lecz nakłada na drugiego małżonka obowiązek użycia wszelkich środków do przywrócenia choremu małżonkowi zdrowia i zdolności do spełnienia obowiązków małżeńskich. Przeciwne tym zasadom postępowanie jest sprzeczne z ogólnie przyjętymi zasadami moralności (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 6 marca 1997 r., sygn. I ACa 48/97 ).
Z punku widzenia trwałości małżeństwa równie szkodliwe, co naruszenie zasady wierności małżeńskiej, może okazać się naruszenie innych obowiązków małżeńskich, które są określone w art. 23 k.r.o. (wyrok SN z 2 czerwca 2002r., sygn. V CKN 741/00).
Obowiązek przewidziany w art. 23 k.r.o. może być wyłączony, jeżeli zachowanie będące wynikiem choroby psychicznej małżonka uzasadnia zwolnienie z tego obowiązku drugiego z małżonków (wyrok SN z 18 marca 1999 r., sygn. I CKN 1050/970).
Obowiązek przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb rodziny (art. 27 k.r.o.) ustaje w wypadku separacji faktycznej małżonków bezdzietnych bądź małżonków, których dzieci wskutek usamodzielnienia się nie pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie rodzinnym (wyrok SN z 26 maja 1999 r., sygn. III CKN 153/99).
Przepis art. 23 k.r.o. nakłada na małżonków między innymi obowiązek wzajemnej pomocy. Ten obowiązek ma szczególne znaczenie w niepomyślnych okolicznościach życiowych, w szczególności takich jak choroba. Porzucenie małżonka w ciężkiej chorobie, a wiec wówczas, gdy potrzebuje on specjalnie troskliwej opieki i serdecznego współczucia, z reguły spotyka się ze sprzeciwem moralnym ze strony społeczeństwa (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 24 czerwca 1997 r., sygn. ACr 162/97).
Nieskuteczność odmowy zgody na rozwód małżonka niewinnego nie jest związana z istnieniem szczególnych (tj. wyjątkowych) okoliczności. lecz zgodnie z ar. 56 & 3 k.r.o., takich okoliczności, które (...) czynią ja sprzeczną z zasadami współżycia społecznego (wyrok SN z 27 czerwca 2002 r., sygn. IV CKN 1192/00).
Gdy wzgląd na poczucie krzywdy małżonka niewinnego i jego sytuację życiową nakazuje dokonywać - w kategoriach moralnych - ocen negatywnych, to w równym stopniu należy, rozważając odmowę zgody na rozwód, uwzględniając szkodę społeczną, jaką wywołuje utrzymywanie związków małżeńskich formalnych, niemających szans na faktyczne funkcjonowanie, przy jednoczesnym istnieniu związków pozamałżeńskich zasługujących na legalizację (wyrok SN 28 lutego 2002 r., sygn. III CKN 545/00).
Domniemywa się, iż korzystający ze swego prawa czyni to w sposób zgodny z zasadami współżycia społecznego. Odmowa zgody na rozwód małżonka niewinnego jest jego prawem, a zatem domniemywa się, że korzystając z niego, czyni to w sposób zgodny z zasadami współżycia społecznego. Dopiero istnienie szczególnych okoliczności może domniemanie obalić.
Sama długotrwałość rozłączenia małżonków nie może być uznana za okoliczność, która w świetle art. 56 & 3 k.r.o. uzasadniałoby uznanie odmowy zgody na rozwód małżonka niewinnego za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego. Ponadto długotrwałość rozłączenia nie stwarza także domniemania, ze małżonek niewinny, odmawiając zgody na rozwód, kieruje się chęcią szykany w stosunku do małżonka winnego ( wyrok SN 26 lutego 2002 r., I CKN 305/01 ).
Nie godzi w zasady współżycia społecznego orzeczenie rozwodu dlatego, że strony są osobami w podeszłym wieku. Żądając rozwodu, powód (mąż) nie krzywdzi pozwanej, lecz jedynie korzysta z prawa wniesienia sprawy rozwodowej (wyrok SA w Poznaniu, sygn. I ACa 683/04).
Podstawą oceny, czy sprzeciwianie się orzeczeniu rozwodu nie stanowi nadużycia prawa do odmowy zgody na rozwód, powinny być, poza przyczynami rozkładu pożycia, także sytuacja i warunki życiowe powstałe w wyniku rozkładu pożycia, zarówno małżonka niewinnego, jak i wnoszącego o rozwód, który rozkład zawinił. Dopiero bowiem w ich kontekście może stwierdzić, czy utrzymywanie jedynie formalnie istniejącego małżeństwa, bez szans na reaktywowanie pożycia, nie narusza powszechnie akceptowanych zasad słusznego postępowania, wywodzących się z reguł moralności publicznej, i czy nie szkodzi interesom zasługującym z ich punktu widzenia na ochronę (wyrok SN z 4 października 2001 r., sygn. I CKN 871/00).
Odmowa zgody na rozwód przez małżonka niewinnego rozkładu pożycia (art. 56 & 3 zdanie ostatnie k.r.o.) korzysta z domniemania zgodności z zasadami współżycia społecznego; domniemanie to może być obalone przez udowodnienie konkretnych okoliczności świadczących o tym, że jest inaczej (wyrok SN z 26 października 2000 r., II CKN 956/99).
W sprawie o rozwód strona może odwołać w apelacji - wyrażona przed sądem pierwszej instancji - zgodę na zaniechanie orzekania o winie rozkładu pożycia (uchwała SN z 25 października 2006 r., sygn. III CZP 87/06).
Jeżeli mąż dopuszcza się wobec żony rękoczynów i używa gróźb karalnych, to jej wyprowadzenie się z domu nie może być uznane za przyczynę rozkładu pożycia (wyrok SA w Katowicach z 13 maja 2005 r., sygn. I ACa 2184/04).
Za zawinione na gruncie przepisów rozwodowych, uznaje się działania lub zaniechania małżonka będące wyrazem jego woli, które stanowią naruszenie obowiązków, które wynikają z przepisów prawa małżeńskiego (art. 23 k.r.o., art. 24 k.r.o., art. 27 k.r.o.) lub zasad współżycia społecznego i prowadzą do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia.
Choroba małżonka nie tylko nie wywołuje i nie powinna wywoływać trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego, lecz nakłada na drugiego małżonka obowiązek użycia wszelkich środków do przywrócenia choremu małżonkowi zdrowia i zdolności do spełnienia obowiązków małżeńskich. Przeciwne tym zasadom postępowanie jest sprzeczne z ogólnie przyjętymi zasadami moralności (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 6 marca 1997 r., sygn. I ACa 48/97 ).
Prawa i obowiązki małżonków
Z punku widzenia trwałości małżeństwa równie szkodliwe, co naruszenie zasady wierności małżeńskiej, może okazać się naruszenie innych obowiązków małżeńskich, które są określone w art. 23 k.r.o. (wyrok SN z 2 czerwca 2002r., sygn. V CKN 741/00). 
Obowiązek przewidziany w art. 23 k.r.o. może być wyłączony, jeżeli zachowanie będące wynikiem choroby psychicznej małżonka uzasadnia zwolnienie z tego obowiązku drugiego z małżonków (wyrok SN z 18 marca 1999 r., sygn. I CKN 1050/970).
Obowiązek przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb rodziny (art. 27 k.r.o.) ustaje w wypadku separacji faktycznej małżonków bezdzietnych bądź małżonków, których dzieci wskutek usamodzielnienia się nie pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie rodzinnym (wyrok SN z 26 maja 1999 r., sygn. III CKN 153/99).
Przepis art. 23 k.r.o. nakłada na małżonków między innymi obowiązek wzajemnej pomocy. Ten obowiązek ma szczególne znaczenie w niepomyślnych okolicznościach życiowych, w szczególności takich jak choroba. Porzucenie małżonka w ciężkiej chorobie, a wiec wówczas, gdy potrzebuje on specjalnie troskliwej opieki i serdecznego współczucia, z reguły spotyka się ze sprzeciwem moralnym ze strony społeczeństwa (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 24 czerwca 1997 r., sygn. ACr 162/97).
Kiedy sąd nie zgodzi się na rozwód
Chociaż należy uszanować prawa strony niewinnej, to jej postawa (niegodzenie się na rozwód mimo upływu czasu) może budzić wątpliwości w kontekście zgodności z zasadami współżycia społecznego (wyrok SN z 21 listopada 2002 r., sygn. III CKN 665/00).Nieskuteczność odmowy zgody na rozwód małżonka niewinnego nie jest związana z istnieniem szczególnych (tj. wyjątkowych) okoliczności. lecz zgodnie z ar. 56 & 3 k.r.o., takich okoliczności, które (...) czynią ja sprzeczną z zasadami współżycia społecznego (wyrok SN z 27 czerwca 2002 r., sygn. IV CKN 1192/00).
Gdy wzgląd na poczucie krzywdy małżonka niewinnego i jego sytuację życiową nakazuje dokonywać - w kategoriach moralnych - ocen negatywnych, to w równym stopniu należy, rozważając odmowę zgody na rozwód, uwzględniając szkodę społeczną, jaką wywołuje utrzymywanie związków małżeńskich formalnych, niemających szans na faktyczne funkcjonowanie, przy jednoczesnym istnieniu związków pozamałżeńskich zasługujących na legalizację (wyrok SN 28 lutego 2002 r., sygn. III CKN 545/00).
Domniemywa się, iż korzystający ze swego prawa czyni to w sposób zgodny z zasadami współżycia społecznego. Odmowa zgody na rozwód małżonka niewinnego jest jego prawem, a zatem domniemywa się, że korzystając z niego, czyni to w sposób zgodny z zasadami współżycia społecznego. Dopiero istnienie szczególnych okoliczności może domniemanie obalić.
Sama długotrwałość rozłączenia małżonków nie może być uznana za okoliczność, która w świetle art. 56 & 3 k.r.o. uzasadniałoby uznanie odmowy zgody na rozwód małżonka niewinnego za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego. Ponadto długotrwałość rozłączenia nie stwarza także domniemania, ze małżonek niewinny, odmawiając zgody na rozwód, kieruje się chęcią szykany w stosunku do małżonka winnego ( wyrok SN 26 lutego 2002 r., I CKN 305/01 ).
Nie godzi w zasady współżycia społecznego orzeczenie rozwodu dlatego, że strony są osobami w podeszłym wieku. Żądając rozwodu, powód (mąż) nie krzywdzi pozwanej, lecz jedynie korzysta z prawa wniesienia sprawy rozwodowej (wyrok SA w Poznaniu, sygn. I ACa 683/04).
Podstawą oceny, czy sprzeciwianie się orzeczeniu rozwodu nie stanowi nadużycia prawa do odmowy zgody na rozwód, powinny być, poza przyczynami rozkładu pożycia, także sytuacja i warunki życiowe powstałe w wyniku rozkładu pożycia, zarówno małżonka niewinnego, jak i wnoszącego o rozwód, który rozkład zawinił. Dopiero bowiem w ich kontekście może stwierdzić, czy utrzymywanie jedynie formalnie istniejącego małżeństwa, bez szans na reaktywowanie pożycia, nie narusza powszechnie akceptowanych zasad słusznego postępowania, wywodzących się z reguł moralności publicznej, i czy nie szkodzi interesom zasługującym z ich punktu widzenia na ochronę (wyrok SN z 4 października 2001 r., sygn. I CKN 871/00).
Odmowa zgody na rozwód przez małżonka niewinnego rozkładu pożycia (art. 56 & 3 zdanie ostatnie k.r.o.) korzysta z domniemania zgodności z zasadami współżycia społecznego; domniemanie to może być obalone przez udowodnienie konkretnych okoliczności świadczących o tym, że jest inaczej (wyrok SN z 26 października 2000 r., II CKN 956/99).
Sąd ustala, kto jest winny klęski małżeństwa
Odmawianie współżycia fizycznego przez małżonkę, na którą mąż się znęcał, nie stanowi zawinionej przez nią przesłanki rozkładu pożycia małżeńskiego (art. 57 & 1 k.r.o.) (wyrok SA w Gdańsku z 20 maja 2009 r., sygn. I ACa 368/09).W sprawie o rozwód strona może odwołać w apelacji - wyrażona przed sądem pierwszej instancji - zgodę na zaniechanie orzekania o winie rozkładu pożycia (uchwała SN z 25 października 2006 r., sygn. III CZP 87/06).
Jeżeli mąż dopuszcza się wobec żony rękoczynów i używa gróźb karalnych, to jej wyprowadzenie się z domu nie może być uznane za przyczynę rozkładu pożycia (wyrok SA w Katowicach z 13 maja 2005 r., sygn. I ACa 2184/04).
Za zawinione na gruncie przepisów rozwodowych, uznaje się działania lub zaniechania małżonka będące wyrazem jego woli, które stanowią naruszenie obowiązków, które wynikają z przepisów prawa małżeńskiego (art. 23 k.r.o., art. 24 k.r.o., art. 27 k.r.o.) lub zasad współżycia społecznego i prowadzą do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia.
Nie jest przy tym konieczne dla przypisania małżonkowi winy objęcie jego zamiarem spowodowania, poprzez określone działania lub zaniechania, rozkładu pożycia prowadzącego w ostatecznym rezultacie do rozwodu. Wystarczy możliwość przewidywania znaczenia i skutków takiego działania lub zaniechania. Możliwość przypisania małżonkowi winy w rozkładzie pożycia jest wyłączona w razie niepoczytalności, a także w wypadku przemijających nawet zakłóceń psychicznych, jeżeli w tych stanach dopuścił się od działania lub zaniechania, które doprowadziło do powstania zupełnego i trwałego rozkładu pożycia (wyrok SN z 28 stycznia 2004 r., sygn. IV Ck 406/02).
Rozprawa przy zamkniętych drzwiach
Skarga o wznowienie postępowania od wyroku orzekającego rozwiązanie małżeństwa przez rozwód jest niedopuszczalna po śmierci małżonka, jeśli ten zmarł po uprawomocnieniu się wyroku (uchwała SN z 22 lipca 2005 r, sygn. CZP 52/05).
Jeśli apelację od wyroku orzekającego rozwód w części dotyczącej winy rozkładu pożycia małżeńskiego wniósł tylko jeden małżonek, sąd II instancji może z urzędu (własnej inicjatywy) orzec w tym zakresie także na niekorzyść tego małżonka (wyrok SN 19 stycznia 2005 r, sygn. V CK 364/04).
Jeżeli po wadliwie stwierdzonej prawomocności wyroku rozwodowego jeden z małżonków zawarł nowy związek małżeński, a obie strony nowego związku o tej wadliwości nie wiedziały, apelacja od wyroku w części orzekającej rozwód staje się niedopuszczalna (uchwała SN z 28 listopada 2004 r., sygn. III CZP 56/04).
Sprawy o rozwód prowadzone są w postępowaniu odrębnym, uregulowanym w art. 425 - 446 k.p.c. Ze względu na przedmiot rozstrzygnięcia sprawy o rozwód nie należą do tej kategorii spraw, które powinny być prowadzone szczególnie szybko. W postępowaniu tym zasada koncentracji dowodów ulega osłabieniu na rzecz zbadania rzeczywistej sytuacji małżeństwa i ich dzieci na każdym etapie postępowania.
W związku z tym strony do końca procesu mogą zgłaszać nowe zarzuty i wnioski dowodowe (postanowienie SA w Katowicach z 25 października 2004 r., sygn. IS 3/04).
Strona nie może skutecznie żądać ponowienia lub uzupełnienia dowodu w postępowaniu apelacyjnym tylko dlatego, że spodziewała się korzystnej dla siebie oceny tego dowodu przez sąd I instancji (wyrok SN z 11 lipca 2003 r., sygn. I CKN 503/01).
Jeżeli sąd odmówił orzeczenia rozwodu ze względu na brak trwałości rozkładu pożycia, dodatkowy upływ dostatecznie długiego okresu, w ciągu którego małżonkowie nie będą żyli we wspólności małżeńskiej, może być nową okolicznością, która w powiązaniu z uprzednio zaistniałymi faktami uzasadni ponowne żądanie orzeczenia rozwodu, gdyż będzie ewentualnie dowodzić trwałości rozkładu pożycia. (wyrok SN z 11 lipca 2003 r., sygn. I CKN 503/01).
Sąd II instancji może zmienić wyrok I instancji (wydać wyrok reformatoryjny)co do winy za rozkład pożycia małżeńskiego i uznać, ze ponosi ją wyłącznie jeden z małżonków, ale wymaga to wnikliwej oceny wszystkich dokonanych w sprawie ustaleń i przedstawienia rzeczowych i merytorycznych argumentów (wyrok SN z 2 czerwca 2002 r., sygn. V CKN 741/00).
Orzeczenie sądu kościelnego o ważności bądź ustaniu małżeństwa kanonicznego nie może mieć prejudycjalnego wpływu na orzeczenie sądu państwowego o ważności lub o ustaniu świeckiego związku małżeńskiego (wyrok SN z 17 listopada 2000 r., sygn. V CKN 1364/00).
Przepis art. 442 k.p.c. stanowiąc, że postępowanie może być ograniczone do przesłuchania stron, jeżeli w toczącej się sprawie o rozwód pozwany uznaje powództwo (zgadza się się z żądanie rozwodu) i małzonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, ustanawia jedynie dyrektywę co do postępowania dowodowego. Natomiast przepis ten nie wprowadza dodatkowej przesłanki rozwodowej w postaci zakazu orzeczenia rozwodu, jeśli w sprawie rozwodowej małżonków mających małoletnie dzieci nie zostaną zgłoszone inne dowody poza dowodem z przesłuchania stron (wyrok SA w Łodzi z 13 grudnia 1995 r., sygn. I ACr 557/95).
Opisywanie różnych szczegółów życia rodzinnego, zwłaszcza tych intymnych, może wywołać rozmaite skojarzenia, a nawet niechętne reakcje osób, których te opisy dotyczą. Działanie takie samo w sobie nie może być jednak poczytane jako sprzeczne z zasadami wzajemnego poszanowania małżonków (wyrok SA w Białym stoku z 4 mara 2004 r., sygn. ACa 12/97).
Jeżeli w procesie o rozwód postępowanie dowodowe, którego zakres współokreśliły wnioski stron, dostarczyło materiału wystarczającego do ustalenia przyczyn rozkładu pożycia małżeńskiego oraz do ustalenia, że rozkład ten jest zupełny i trwały (art. 56 i następne k.r.o.), sąd nie ma obowiązku przeprowadzania z urzędu (z własnej inicjatywy) innych dowodów (wyrok SN z 10 grudnia 1998 r., sygn. I CKN 912/97).
Natomiast strona pozwana ponosi koszty procesu wówczas, gdy żądania strony powodowej (co do rozwodu i co do winy) zostały w całości uwzględnione.
Obciążenie przez sąd strony uznanej za wyłącznie winną rozkładu pożycia małżeńskiego tymi kosztami jest najczęściej spotykaną formą orzeczenia o kosztach w sprawie o rozwód z orzekaniem o winie, ponieważ wtedy najczęściej istnieją podstawy do przyjęcia, że ten z małżonków, który zostaje uznany za wyłącznie winnego rozkładu przegrywa cały proces (postanowienie SA w Warszawie z 18 lipca 1996 r., sygn. I ACz 812/96).
Sprawy o rozwód prowadzone są w postępowaniu odrębnym, uregulowanym w art. 425 - 446 k.p.c. Ze względu na przedmiot rozstrzygnięcia sprawy o rozwód nie należą do tej kategorii spraw, które powinny być prowadzone szczególnie szybko. W postępowaniu tym zasada koncentracji dowodów ulega osłabieniu na rzecz zbadania rzeczywistej sytuacji małżeństwa i ich dzieci na każdym etapie postępowania.
W związku z tym strony do końca procesu mogą zgłaszać nowe zarzuty i wnioski dowodowe (postanowienie SA w Katowicach z 25 października 2004 r., sygn. IS 3/04).
Strona nie może skutecznie żądać ponowienia lub uzupełnienia dowodu w postępowaniu apelacyjnym tylko dlatego, że spodziewała się korzystnej dla siebie oceny tego dowodu przez sąd I instancji (wyrok SN z 11 lipca 2003 r., sygn. I CKN 503/01).
Jeżeli sąd odmówił orzeczenia rozwodu ze względu na brak trwałości rozkładu pożycia, dodatkowy upływ dostatecznie długiego okresu, w ciągu którego małżonkowie nie będą żyli we wspólności małżeńskiej, może być nową okolicznością, która w powiązaniu z uprzednio zaistniałymi faktami uzasadni ponowne żądanie orzeczenia rozwodu, gdyż będzie ewentualnie dowodzić trwałości rozkładu pożycia. (wyrok SN z 11 lipca 2003 r., sygn. I CKN 503/01).
Sąd II instancji może zmienić wyrok I instancji (wydać wyrok reformatoryjny)co do winy za rozkład pożycia małżeńskiego i uznać, ze ponosi ją wyłącznie jeden z małżonków, ale wymaga to wnikliwej oceny wszystkich dokonanych w sprawie ustaleń i przedstawienia rzeczowych i merytorycznych argumentów (wyrok SN z 2 czerwca 2002 r., sygn. V CKN 741/00).
Orzeczenie sądu kościelnego o ważności bądź ustaniu małżeństwa kanonicznego nie może mieć prejudycjalnego wpływu na orzeczenie sądu państwowego o ważności lub o ustaniu świeckiego związku małżeńskiego (wyrok SN z 17 listopada 2000 r., sygn. V CKN 1364/00).
Wyrok może zapaść zaocznie
Nieusprawiedliwione niestawiennictwo powoda na posiedzeniu pojednawczym nie uzasadnia zawieszenia postępowania na podstawie art. 428 & 2 k.p.c. (postanowienie SA w Łodzi z 28 listopada 1996 r., sygn. I ACz 467/96).Przepis art. 442 k.p.c. stanowiąc, że postępowanie może być ograniczone do przesłuchania stron, jeżeli w toczącej się sprawie o rozwód pozwany uznaje powództwo (zgadza się się z żądanie rozwodu) i małzonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, ustanawia jedynie dyrektywę co do postępowania dowodowego. Natomiast przepis ten nie wprowadza dodatkowej przesłanki rozwodowej w postaci zakazu orzeczenia rozwodu, jeśli w sprawie rozwodowej małżonków mających małoletnie dzieci nie zostaną zgłoszone inne dowody poza dowodem z przesłuchania stron (wyrok SA w Łodzi z 13 grudnia 1995 r., sygn. I ACr 557/95).
Opisywanie różnych szczegółów życia rodzinnego, zwłaszcza tych intymnych, może wywołać rozmaite skojarzenia, a nawet niechętne reakcje osób, których te opisy dotyczą. Działanie takie samo w sobie nie może być jednak poczytane jako sprzeczne z zasadami wzajemnego poszanowania małżonków (wyrok SA w Białym stoku z 4 mara 2004 r., sygn. ACa 12/97).
Jeżeli w procesie o rozwód postępowanie dowodowe, którego zakres współokreśliły wnioski stron, dostarczyło materiału wystarczającego do ustalenia przyczyn rozkładu pożycia małżeńskiego oraz do ustalenia, że rozkład ten jest zupełny i trwały (art. 56 i następne k.r.o.), sąd nie ma obowiązku przeprowadzania z urzędu (z własnej inicjatywy) innych dowodów (wyrok SN z 10 grudnia 1998 r., sygn. I CKN 912/97).
Ile kosztuje rozwód?
W sprawie o rozwód strona powodowa (wszczynający sprawę) zwraca stronie pozwanej całe koszty procesu, jeśli żadne z jej zasadniczych żądań (co do rozwodu i co winy) zie zostało przez sąd uwzględnione.Natomiast strona pozwana ponosi koszty procesu wówczas, gdy żądania strony powodowej (co do rozwodu i co do winy) zostały w całości uwzględnione.
Obciążenie przez sąd strony uznanej za wyłącznie winną rozkładu pożycia małżeńskiego tymi kosztami jest najczęściej spotykaną formą orzeczenia o kosztach w sprawie o rozwód z orzekaniem o winie, ponieważ wtedy najczęściej istnieją podstawy do przyjęcia, że ten z małżonków, który zostaje uznany za wyłącznie winnego rozkładu przegrywa cały proces (postanowienie SA w Warszawie z 18 lipca 1996 r., sygn. I ACz 812/96).
To Ci może pomóc
Jeśli planujesz rozwód lub separację, masz problemy z alimentami, nie wiesz, jak postępować na sprawie rozwodowej - Kliknij i sprawdź»
Czeka Cię podział majątku wspólnego? Boisz się, bo nie wiesz, ile to kosztuje, jak przeprowadzić taki podział i jak nie stracić mieszkania, samochodu ani oszczędności swojego życia? - Kliknij i sprawdź»
Komentarze