Podpisanie umowy o pracę . Co trzeba wiedzieć?

Co trzeba wiedzieć, podpisując umowę o pracę?

Pracownik, który podpisuje umowę o pracę, zobowiązuje się w niej, że będzie wykonywał na rzecz pracodawcy pracę określonego rodzaju. Praca będzie wykonywana pod kierownictwem pracodawcy oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym, a pracodawca zobowiązuje się do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. Przed podpisaniem umowy o pracę trzeba zgromadzić niezbędne dokumenty. 

Pracodawca rekrutujący pracowników ma prawo uzyskać od kandydatów, którzy ubiegają się o zatrudnienie następujące dane osobowe (podstawa prawna: art. 221 & 1 K.p.):

• imię (imiona) i nazwisko;
• imiona rodziców;
• datę urodzenia;
• miejsce zamieszkania (adres do korespondencji);
• wykształcenie;
• przebieg dotychczasowego zatrudnienia.

Pracodawca ma prawo zażądać od kandydata ubiegającego się o zatrudnienie złożenia następujących dokumentów:

• wypełnionego kwestionariusza osobowego dla osoby, która ubiega się o zatrudnienie;
• świadectw pracy z poprzednich miejsc pracy, a także innych dokumentów, które potwierdzą jego okresy zatrudnienia, obejmujących okresy pracy, które przypadają w roku kalendarzowym, w którym pracownik ubiega się o pracę;
• potwierdzających kwalifikacje zawodowe, które wymagane są do wykonywania oferowanej pracy;
• świadectwa ukończenia gimnazjum, gdy jest to osoba, która ubiega się o zatrudnienie w celu przygotowania zawodowego;
• orzeczenia lekarskiego, które potwierdzi brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku;
• innych dokumentów, gdy obowiązek ich przedłożenia wynika z odrębnych przepisów. 

Gdy umowa o pracę zostanie zawarta, to pracodawca będzie mógł zażądać od pracownika (oprócz wskazanych wyżej danych) - także:

• innych jego danych osobowych, a także imion, nazwisk oraz dat urodzenia dzieci pracownika, gdy ich podanie będzie konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień, które przewiduje prawo pracy;
• numeru PESEL pracownika.

Dodatkowe dokumenty

Kandydat, który ubiega się o pracę może dodatkowo przedłożyć pracodawcy również inne dokumenty, które potwierdzą jego umiejętności oraz osiągnięcia zawodowe, świadectwa pracy z poprzednich miejsc pracy albo inne dokumenty, które potwierdzą jego okresy zatrudnienia obejmujące okresy pracy, które przypadały w innym roku kalendarzowym niż rok, w którym ubiega się on o zatrudnienie, a także dokumenty, które stanowią podstawę do korzystania ze szczególnych uprawnień w zakresie stosunku pracy.

Uwaga! Dopuszczalne jest dobrowolne dołączenie do dokumentacji pracowniczej np. listów rekomendacyjnych.

Ochrona danych osobowych

Podania o przyjęcie do pracy z reguły zamieszone mają klauzulę, że kandydat na pracownika wyraża zgodę na przetwarzanie jego danych osobowych w zakresie, który jest niezbędny do przeprowadzenia rekrutacji (podstawa prawna: ustawa z 29 sierpnia 19997 r. o ochronie danych osobowych).

Uwaga! Wyrażenie zgody będzie oznaczało, że pracodawca będzie mógł przetwarzać dane pracownika w tym celu, ale nie będzie mu wolno np. udostępniać ich innym podmiotom.

Art.23 ust. 1 ustawy  wyjaśnia, że przetwarzanie danych jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy:

• osoba, której dane dotyczą, zgodzi się na to, chyba że chodzi o usunięcie dotyczących jej danych;
• jest to niezbędne dla zrealizowania uprawnienia albo spełnienia obowiązku, który wynika z przepisu prawa;
• jest to konieczne do realizacji umowy, gdy osoba, której dane dotyczą, jest jej stroną albo gdy jest to niezbędne do podjęcia działań przed zwarciem umowy na żądanie osoby, której dane dotyczą;
• jest to niezbędne do wykonania określonych prawem zadań, które realizowane są dla dobra publicznego albo dla wypełnienia prawnie usprawiedliwionych celów, które realizowane są przez administratorów danych lub odbiorców danych, a przetwarzanie nie narusza praw i wolności osoby, której dane dotyczą.

Treść umowy o pracę

Strony, które podejmą decyzję o zawarciu umowy o pracę, muszą zawrzeć w niej ustalone prawem ustalenia.

Prawidłowo sporządzona umowa o pracę musi określać strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia, a także warunki pracy i płacy, a w szczególności:

• rodzaj pracy;
• miejsce wykonywania pracy;
• wynagrodzenie za pracę (należy wskazać jego składniki);
• wymiar czas pracy, a także termin jej rozpoczęcia.

Podstawa prawna: art 29 & 1 K.p.

Stosunek pracy należy nawiązać w terminie, który określony jest w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy, a gdy nie został ustalony ten termin, to w dniu zawarcia umowy o pracę

Pracownik, którego pracodawca zatrudnił w pełnym wymiarze czasu pracy nie może otrzymać niższej pensji niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę, która od 1 stycznia 2022 r. wynosi 3010 zł.

Uwaga! Ustalone na dany rok minimalne wynagrodzenie za pracę jest kwotą brutto.

Gdy pracodawca ustali w umowy o pracę kwotę wynagrodzenia w niższej wysokości, to stosowne postanowienie umowy z mocy prawa zastąpi wysokość wynagrodzenia, która wynika z przepisów.

Uwaga! Pracodawca, który wypłaci pracownikowi pensję w kwocie, która będzie niższa niż ustalone minimum, będzie miał obowiązek wypłacenia mu wyrównania.

Pracownikowi zatrudnionemu w niepełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy, wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę ustala się w kwocie proporcjonalnej do liczby godzin, które przypadają mu do przepracowania w danym miesiącu.

Pracodawca wlicza do okresu, w którym może wypłacać pracownikowi pensje niższą od pełnego minimalnego wynagrodzenia za pracę , wszystkie okresy, za które była opłacana składka na ubezpieczenie społeczne lub zaopatrzenie emerytalne. wyjątkiem są tutaj okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego.

Tak więc pracodawca ustalając, jak długo pracowała dana osoba, uwzględnia także okresy, w których wykonywała ona umowy zlecenia, gdy z tego tytułu odprowadzane były składki na ubezpieczenie społeczne albo okresy prowadzenia działalności gospodarczej.

Forma umowy o pracę

Uwaga! Umowa o pracę powinna buc zawarta na piśmie.

Gdy nie została zawarta w tej formie, to obowiązkiem pracodawcy (musi to zrobić najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy) jest potwierdzenie pracownikowi na piśmie ustaleń co do stron umowy, rodzaju umowy, a także jej warunków.

Uwaga! Dokument ten należy złożyć do akt osobowych pracownika.

W przypadku nie potwierdzenia przez pracodawcę na piśmie umowy o prace zawartej z pracownikiem, grozi kara grzywny w wysokości do 30 000 zł. Kodeks pracy nie uzależnia jednak ważności umowy o pracę od zachowania formy pisemnej.

Uwaga! Umowa o pracę, którą pracodawca zawarł bez zachowania formy pisemnej jest ważna. jej zawarcie może także nastąpić ustnie oraz przez dopuszczenie pracownika do pracy.

Uprawnienia pracownicze

Uwaga! Realizacja umowy o pracę podlega regulacjom, które zawarte są w Kodeksie pracy oraz w innych aktach z zakresu prawa pracy.

Obowiązkiem pracownika jest sumienne i staranne wykonywanie pracy oraz stosowanie się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, gdy nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umowy o pracę.

W zamian przysługuje mu prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę.

Wynagrodzenie pracownika powinno być ustalone tak, by odpowiadało rodzajowi wykonywanej pracy oraz kwalifikacjom, które wymagane są przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość oraz jakość świadczonej pracy.

Uwaga! Nie może być ono niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy, gdy ten nie posiada aktualnego orzeczenia lekarskiego, które potwierdzi brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na określonym stanowisku. Wymagane są także okresowe i kontrolne badania lekarskie.

Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego i płatnego urlopu wypoczynkowego, a także uprawnień, które związane są z rodzicielstwem w tym: urlop macierzyński, ojcowski i wychowawczy.

Jeżeli chodzi o szkody wyrządzone pracodawcy, to odpowiedzialność pracownika jest zasadniczo ograniczona do wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia za pracę (wyjątkiem są przypadki, gdy pracownikowi zostało powierzone mienie lub umyśle wyrządził szody).

Obowiązkiem pracodawcy jest prowadzenie akt osobowych pracownika, a rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy wiąże się z wydaniem pracownikowi świadectwa pracy. 

Błyskawiczny awans i podwyżka? Czy to możliwe bez szczęścia i znajomości? Sprawdź...

Kliknij i sprawdź!»