Gdzie złożyć pozew o rozwód?

Do jakiego sądu złożyć pozew o rozwód?

Sprawy o rozwód (separację), rozstrzygane są przed sądem okręgowym. Na podstawie art. 41 kodeksu postępowania cywilnego pozew o rozwód lub wniosek o separację należy kierować do tego sądu okręgowego, w którym oboje małżonkowie mieli wspólne miejsce zamieszkania, gdy choć jeden z nich nadal w tym okręgu przebywa.

Gdy małżonkowie nie mieli wspólnego miejsca zamieszkania lub w chwili wnoszenia pozwu rozwodowego żaden z nich nie mieszkał w okręgu sądu, na którego terenie mieli wspólne miejsce zamieszkania, to pozew powinien być kierowany do sądu, który jest właściwy według miejsca zamieszkania strony pozwanej. 

Dla przykładu: Po rozstaniu z żoną, mąż zamieszkał w Katowicach, a żona z dziećmi nadal mieszka w Krakowie. Jeżeli pozew rozwodowy będzie wnosić żona, to musi ona kierować go do Sądu Okręgowego w Katowicach, a gdy to mąż będzie chciał rozwodu, to musi wnieść pozew przeciwko niej do Sądu Okręgowego w Krakowie.

Jeśli nie ma i takiej podstawy jak miejsce zamieszkania strony pozwanej (np. żona, przeciwko której mąż chce wnieść pozew o rozwód, mieszka stale za granicą), to należy skierować pozew do sądu okręgowego, który jest właściwy dla jego miejsca zamieszkania jako powoda.

Uwaga! Pozew składa się w dwóch egzemplarzach, bo sąd musi go przesłać stronie pozwanej. Pozwanemu przysługuje prawo do złożenia w sądzie, najpóźniej do pierwszej rozprawy, odpowiedzi na pozew.

Sprawa rozwodowa w odrębnym postępowaniu

Sprawy o rozwód (separację) sąd rozpatruje w odrębnym postępowaniu od innych spraw cywilnych, które rządzi się własnymi prawami.

W tym samym odrębnym trybie rozpatruje się sprawy o unieważnienie małżeństwa, a także o ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa.

Sprawy o rozwód (separację) rozpatruje w I instancji sąd, w którego skład wchodzi:

• sędzia zawodowy oraz dwóch ławników. 

Posiedzenie sądowe odbywa się przy drzwiach zamkniętych, chyba że obie strony zgodnie zażądają publicznego rozpoznania sprawy, a sąd uzna, że jawność sprawy nie jest zagrożeniem dla moralności.

Uwaga! Na sali sadowej mogą znaleźć się także osoby zaufania - po dwie z każdej strony. Mogą to być zarówno członkowie rodziny, jak i np. znajomi.

W sprawie o rozwód (separację) sąd rozstrzyga kompleksowo o wielu sprawach rodziny. Tak więc w czasie procesu rozwodowego nie można wszcząć odrębnej sprawy o zaspokojenie potrzeb rodziny ani o alimenty pomiędzy małżonkami czy alimenty od nich dla ich wspólnych dzieci za czas od wytoczenia sprawy.

Nie można także wszczynać spraw, które dotyczą władzy rodzicielskiej lub o ustalenie kontaktów z dzieckiem.

Apelacja od wyroku sądu okręgowego

Od wyroku sadu okręgowego przysługuje każdemu z małżonków wniesienie apelacji do sądu apelacyjnego.

Uwaga! Trzeba wtedy zwrócić się do sądu o doręczenie wyroku z uzasadnieniem.

Termin do żądania uzasadnienia wynosi siedem dni, które liczone są:

• od doręczenia wyroku z pouczeniem o terminie i sposobie wniesienia apelacji, który otrzymuje strona występująca w sprawie bez adwokata czy radcy prawnego, gdy nie była obecna przy ogłoszeniu wyroku;
• od ogłoszenia wyroku, gdy małżonek, który chce wnieść apelację, był obecny przy ogłoszeniu wyroku sądu. 

Apelacja wnoszona jest za pośrednictwem sadu, który wydal wyrok. Termin jej wniesienia do dwa tygodnie, które liczone są od dnia doręczenia wyroku wraz z uzasadnieniem małżonkowi, który chce kwestionować wyrok I instancji lub adwokatowi (radcy prawnemu), gdy korzysta się z pomocy fachowego pełnomocnika.

Gdy z jakiś względów niezadowolony z wyroku nie zażądał uzasadnienia, to może on wnieść apelację, ale wtedy musi to zrobić w ciągu dwóch tygodni, które są liczone od dnia, w którym upłynął termin żądania uzasadnienia.

Apelacje rozpatrzy sad, który składa się z trzech sędziów zawodowych.

Od wyroków w sprawach rozwodowych wydanych w II instancji nie przysługuje kasacja i nie trafiają one do Sądu Najwyższego.

W apelacji można zakwestionować cały wyrok lub tylko niektóre jego postanowienia (np. rozstrzygnięcie dotyczące alimentów na żonę lub na dziecko czy kontaktów z dzieckiem).  

Rozwód a władza rodzicielska

W kwestii władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem (dziećmi) małżonków sąd może różnie rozstrzygnąć.

Kiedyś przeważnie rozwiązanie polegało na powierzeniu wykonywania władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom, a władza rodzicielska była organiczna jednemu z nich do określonych obowiązków oraz uprawnień względem dziecka (m.in. decydowanie o wykształceniu dziecka, wybór szkoły). W większości spraw takie rozstrzygnięcie będzie obowiązywało nadal.

Od 2009 r. obowiązuje art. 58 & 1a k.r.o, w który zapisane jest, że jeżeli rodzice przedstawią w sądzie zgodny wniosek, to władza rodzicielska może zostać pozostawiona obojgu. Warunkiem jest tutaj przedstawienie sądowi przez rodziców zgodnego porozumienia co do sposobu w jakim będą oni wykonywać władze rodzicielską i jak będą wyglądać kontakty z dzieckiem (dziećmi) po rozwodzie.

Obowiązkiem sądu jest uwzględnienie takiego porozumienia, ale jednak pod warunkiem, że nie naruszy to dobra dziecka (dzieci) i sąd uważa, że można oczekiwać współpracy rodziców w sprawach dziecka (dzieci).

Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie. A więc nie może być mowy o rozdzieleniu dzieci między rodziców. Ale nieraz się zdarza, że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.

Sąd decydując się o powierzeniu bezpośredniej opieki na dzieckiem (dziećmi) jednemu z rodziców musi przede wszystkim wziąć pod uwagę wieź emocjonalną miedzy rodzicami i dzieckiem (dziećmi), wiek i stopień rozwoju. Jeżeli chodzi o sytuacje materialną, to nie ma ona przesadzającego znaczenia. Nie ma też co liczyć na takie rozwiązanie, że dziecko (dzieci) będzie przez jakiś czas u matki, a potem przez jakiś czas u ojca.

Sąd w kwestii władzy rodzicielskiej może wydać też inne orzeczenia.

Przede wszystkim może ograniczyć władze rodzicielską jednego z rodziców do określonych obowiązków i uprawnień względem dziecka (dzieci). Sąd pozbawia także (i tak się dzieje w drastycznych przypadkach) jedno lub oboje rodziców władzy rodzicielskiej, a czasami zdarza się, że matka lub ojciec otrzymują zakaz osobistych kontaktów z dzieckiem (dziećmi).

Sąd może też zawiesić władze rodzicielską  jednemu lub obojgu rodzicom. Dzieje się tak np. w sytuacji, gdy istnieją przemijające przeszkody w wykonywaniu władzy rodzicielskiej (poważna choroba, wyjazd za granice do pracy).

Sąd przede wszystkim musi kierować się dobrem dziecka, a nie rodzica czy rodziców.

Na czym polega władza rodzicielska

Władza rodzicielska nad dzieckiem (dziećmi) trwa do jego pełnoletności, a więc do ukończenia 18 roku życia. W myśl art. 93&1 k.r.o mają do niej prawo oboje rodziców. Władza rodzicielska to przede wszystkim obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osoba i majątkiem dziecka (dzieci), a także prawo do wychowania dziecka, przy czym rodzic wychowując dziecko musi szanować jego godność i prawa.

Jeżeli chodzi o dziecko, które pozostaje pod władzą rodzicielską, to musi być ono posłuszne rodzicom (art 95 &2 k.r.o). Decyzje, które może podejmować samodzielnie, winno podjąć po wysłuchaniu opinii i zaleceń rodziców.

Rodzic wykonuje władzę rodzicielską  tak jak wymaga tego dobro dziecka oraz interes społeczny. Wszystkie ważniejsze sprawy, które dotyczą dziecka lub jego majątku podejmuje po jego wysłuchaniu, jeżeli rozwój umysłowy dziecka, jego stan zdrowia oraz jego stopień dojrzałości na to pozwala. Rodzice powinni też w miarę możliwości uwzględnić rozsądne życzenia dziecka.

Sprawując władze rodzicielską, rodzice wychowują i kierują dzieckiem. Ich obowiązkiem jest troszczenie się fizyczny i duchowy rozwój dziecka oraz przygotowanie dziecka do pracy dla dobra społeczeństwa w sposób odpowiedni do jego uzdolnień.

Rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka.

Rozwód bez orzekania o winie

Sąd podczas sprawy rozwodowej ma obowiązek zbadać, kto jest winien rozpadu związku. Jednak większość małżonków wybiera rozwód bez orzekania winy, bo jest szybszy, tańszy i pozwala byłym małżonkom pozostać w przyjaźni, wychowywać w zgodzie dzieci, chodzić wspólnie na szkolne uroczystości.

Jest to najładniejsza forma rozstania, bez publicznego prania brudów i obrzucenia się błotem. 

Uwaga! Rozwód bez orzekania winy nie będzie oznaczał, że nie ma rozpadu małżeństwa. W tym przypadku chodzi tylko o to, że rozwodzącej się parze zależy na jak najszybszym rozwiązaniu małżeństwa, a sąd nie ma obowiązku w to ingerować i na własną rękę szukać winnych.

Oczywiście taki rozwód (choć szybki i najmniej bolesny) rodzi pewne konsekwencje prawne.

"Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może zażądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego" (Paragraf 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Chodzi tutaj o to, że ten z eksmałżonków, któremu powodzi się lepiej, może być zmuszony do utrzymywania drugiego.

Uwaga! Obowiązek alimentacyjny wygasa, gdy upłynie pięć lat lub jeżeli małżonek, który żyje w niedostatku ponownie żeni się/wychodzi za mąż. Jednak w wyjątkowych okolicznościach sąd może wydłużyć ten okres.

Nie istnieje górna kwota alimentów dla byłego małżonka. Wszystko będzie zależało od możliwości zarobkowych tego, który ma płacić oraz głębokości niedostatku drugiego.

To Ci może pomóc

Jeśli planujesz rozwód lub separację, masz problemy z alimentami, nie wiesz, jak postępować na sprawie rozwodowej - Kliknij i sprawdź»

Czeka Cię podział majątku wspólnego? Boisz się, bo nie wiesz, ile to kosztuje, jak przeprowadzić taki podział i jak nie stracić mieszkania, samochodu ani oszczędności swojego życia? - Kliknij i sprawdź»