Co należy do majątku osobistego małżonków?
Majątek osobisty małżonka
Mieszkanie, działka, samochód oraz inne rzeczy, które małżonek nabył przed zawarciem związku małżeńskiego stanowią jego osobisty majątek. Tak więc małżonek również po ślubie może swobodnie rozporządzać swoim majątkiem osobistym.Ma prawo np. go sprzedać, może przekazać w darowiźnie lub zapisać komuś w spadku.
Uwaga! Nie jest do tego potrzebna zgoda współmałżonka.
Spadek lub darowizna
W skład majątku osobistego jednego z małżonków wchodzą nie tylko rzeczy lub nieruchomości kupione przed ślubem. Majątek osobisty może też być nabyty w trakcie trwania związku małżeńskiego jako spadek lub darowiznę.Dla przykładu:
- żona otrzymała w spadku po rodzicu 3 ha ziemi. Przed śmiercią spadkodawca nie sporządził testamentu ani żadnego zapisu, w którym czyniłby zięcia spadkobiercą. Tak więc odziedziczona ziemia jest majątkiem osobistym żony i ona ma prawo decydować o tym, co z nią zrobi;
- żona otrzymała od rodziców w darowiźnie mieszkanie. W umowie darowizny zaznaczono, ze mieszkanie ma stanowić jej majątek osobisty. Tak wiec będzie to wyłączna własność żony.
Uwaga! Spadkodawca lub darczyńca mogą postanowić by spadek lub darowizna były własnością obojga małżonków. Warunkiem jest tutaj zapis w testamencie lub umowie darowizny spisanej u notariusza.Jeżeli podarowane żonie lub mężowi przedmioty są zwykłymi rzeczami do domu, to będą on ich wspólną własnością.
Dla przykładu:
- rodzice podarowali córce lodówkę, pralkę oraz pościel - przedmioty te będą majątkiem wspólnym małżonków.
Odszkodowanie i renta
Jeżeli jedno z małżonków będzie miało wypadek i otrzyma np. z ZUS lub firmy ubezpieczeniowej odszkodowanie, to otrzymane w ten sposób środki będą należały do majątku osobistego małżonka, który uległ wypadkowi.
Uwaga! Gdy małżonek, który uległ wypadkowi będzie niezdolny do pracy (częściowo lub całkowicie) i uzyska rentę, to będzie ona wspólną własnością obojga.
Nagrody i wygrane
Do majątku osobistego małżonka wchodzą nagrody za osobiste osiągnięcia małżonka (np. za pracę naukową). Podobnie rzecz ma się z nagrodą w teleturnieju, w którym trzeba było wykazać się wiedzą.Uwaga! W przypadku wygranych w totolotka, w grach liczbowych, zakładach bukmacherskich, środki uzyskane w ten sposób są wspólną własnością małżonków. Nie ma znaczenia to, kto skreślił szczęśliwe numery.
Co to jest surogacja?
Gdy jeden z małżonków kupi coś za środki z majątku osobistego (np. za spadek) działkę, to takie działanie nazywa się surogacją. Natomiast nieruchomość nabyta w ten sposób jest majątkiem osobistym tego małżonka.Prawa niezbywalne
Do majątku osobistego małżonka wchodzą też tzw. prawa niezbywalne (lokatorskie prawo do lokalu, umowa dożywocia). takie prawa nie mogą być sprzedane, zapisane w spadku lub podarowane, dlatego są niezbywalne.Uwaga! Wyjątkiem jest tutaj spółdzielcze prawo do lokalu, gdy jeden z małżonków je posiada, to wchodzi ono do majątku wspólnego małżonków.
Umowa o rozdzielności majątkowej (intercyza)
Małżonkowie, którzy nie chcą mieć żadnego wspólnego majątku, mogą podpisać umowę o rozdzielności majątkowej (intercyza rozdzielająca).Uwaga! Umowa będzie tylko wtedy ważna, gdy zostanie zawarta u notariusza w formie aktu notarialnego.Umowa o rozdzielności majątkowej może być spisana zarówno przed ślubem, jak też w każdym momencie małżeństwa.
Podpisanie takiej umowy może być dla małżonków w wielu sytuacjach korzystne np. gdy jeden z małżonków prowadzi własną firmę, na która zaciąga kredyty. Gdyby firma w przyszłości wpadła w kłopoty finansowe, to komornik na poczet długów nie zajmie majątku wspólnego małżonków, bo go po prostu nie będzie.
Gdy małżonkowie będą chcieli podpisać intercyzę w trakcie trwania małżeństwa, to ich dotychczasowy dorobek (sprzed podpisania umowy) podlega podziałowi.
Uwaga! Z dniem podpisania umowy o rozdzielności majątkowej przestaje istnieć między małżonkami wspólność majątkowa.Koszt sporządzenia intercyzy u notariusza to 400 zł (plus 23 % VAT od tej kwoty).
Uwaga! Umowa o rozdzielności majątkowej nie musi obowiązywać małżonków do końca życia. Można ją rozwiązać w każdym momencie lub zmienić jej treść. Tutaj także trzeba będzie sporządzić akt notarialny.
Sposoby podziału majątku
Podział majątku wspólnego małżonków może nastąpić przez:fizyczny podział rzeczy (dotyczy głównie nieruchomości) - majątek dzielony jest po połowie między małżonków (np. część domu otrzymuje żona i cześć mąż), gdy taki podział jest niemożliwy, to sąd zasądza dopłatę (spłaty dokonuje ten z małżonków, który otrzymał większą cześć nieruchomości);
przyznanie składnika majątku jednemu z małżonków, ale z obowiązkiem spłaty na rzecz drugiego ( np. żona otrzymuje samochód i musi spłacić mężowi połowę jego wartości);
sprzedaż majątku, a następnie podział uzyskanej kwoty.
Sąd zanim podejmie decyzje, w jaki sposób zostanie podzielony majątek, zapyta o opinię małżonków. W przypadku braku porozumienia między małżonkami, to sąd sam zadecyduje, jak należy go podzielić.
Komentarze