Konkubinat a dziecko

Konkubinat a dziecko - o czym trzeba wiedzieć?

Przede wszystkim należy zadbać o status prawny nienarodzonego dziecka w związku pozamałżeńskim. Tutaj inaczej niż w małżeństwie istotne będzie ustalenie jego pochodzenia.

Uwaga! Dziecko pochodzące z tzw. legalnego związku, korzysta z tzw. domniemania pochodzenia od męża matki, w przeciwieństwie od dziecka, które urodziło się w konkubinacie. W przypadku takiego dziecka w grę wchodzić będzie domniemanie innego rodzaju, że jego ojcem jest mężczyzna, który współżył z matką w okresie koncepcyjnym (art. 85 par.1 k.r.o.).

Jeśli zatem konkubent dobrowolnie nie uzna dziecka poprzez złożenie przed kierownikiem USC oświadczenia woli o jego uznaniu, które potwierdzi matka dziecka, to w takiej sytuacji matka musi wystąpić do sądu o stwierdzenie pochodzenia dziecka.

Alimenty od ojca dziecka w konkubinacie

W imieniu dziecka, którego pochodzenie zostało stwierdzone (dobrowolnie przez uznanie lub na drodze sądowej), matka ma prawo domagać się od ojca alimentów na tych samych zasadach, na podstawie których matki dochodzą alimentów na dzieci ze związku małżeńskiego.

Uwaga! Zgodnie z art. 135 par. 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.  

Renta rodzinna po zmarłym ojcu dziecka w konkubinacie

Dziecko będzie miało również prawo do reny rodzinnej po zmarłym ojcu, a konkubencie matki (matce to prawo nie przysługuje); dziedziczy ono na równi z dziećmi z małżeństwa i to w pierwszej kategorii dziedziczenia, zaś w razie nie powołania do spadku - przysługuje mu zachowek.

Nazwisko dziecka urodzonego w konkubinacie

Sprawa nazwiska dziecka urodzonego w konkubinacie przedstawia się w następujący sposób: jeżeli konkubent uznał dziecko, nosić będzie jego nazwisko, chyba że przy uznaniu dziecka złożył oświadczenie, że będzie ono nosić nazwisko matki.

Uwaga! Jeżeli pochodzenie dziecka ustalono w wyroku ustalającym ojcostwo - jeżeli matce na tym zależy -  może złożyć wniosek o nadaniu dziecku nazwiska ojca (art. 89 par. 1 i par. 2 k.r.o.).

Przysposobienie dziecka w konkubinacie

Jeżeli konkubent ma dziecko, konkubina może je przysposobić, oczywiście za jego zgodą.  Natomiast konkubentom nie przysługuje prawo wspólnego przysposobienia dziecka, nawet jeśli ich związek trwa wiele lat.

Uwaga! Prawo do adopcji mają oddzielnie konkubina i jej konkubent pod warunkiem, że konkubina wykaże przed sądem opiekuńczym, że spełnia warunki, aby mogła zostać prawną matką. To krzywdzące, gdyż jednym z kryteriów jest wykazanie się odpowiednimi dochodami, a na pewno łatwiej byłoby gdyby konkubina mogła wskazać także zarobki swojego konkubenta.

Władza rodzicielska konkubentów na wspólnym dzieckiem

Konkubentom, na tych samych zasadach co małżonkom, przysługuje władza rodzicielska nad wspólnym dzieckiem. Tak jak małżonkowie mogą w spornych kwestiach wykonywania władzy rodzicielskiej wystąpić do sądu rodzinnego o wydanie orzeczenia rozstrzygającego zaistniały konflikt.

Uwaga! Sądowi przysługuje, w razie ustania pożycia konkubentów, prawo do ingerowania w wykonywanie przez nich władzy rodzicielskiej (art. 107 par. 2 k.r.o.).

Obowiązki dziecka w konkubinacie

Dziecko ma takie same obowiązki jak to, które pochodzi ze związku małżeńskiego. Obowiązki te przewidziane są w art. 91 k.r.o., a dotyczą:

• przyczyniania się do pokrywania kosztów utrzymania rodziny, jeżeli dziecko mieszka u rodziców, a ma dochody z własnej pracy.

Uwaga! Zatem i tutaj zrównano w prawach rodzinę powstałą z małżeństwa z rodziną konkubentów.  

Alimenty od dziecka na rzecz jednego z rodziców-konkubentów

Roszczenie konkubentów o alimenty od ich dzieci nie jest ograniczone, wynika zresztą z ustawy.

Uwaga! Prawo domagania się alimentów od dziecka swojej partnerki nie przysługuje natomiast konkubentowi, który nie jest jednocześnie jego ojcem. I to nawet wówczas, gdy wychowywał  go wiele lat i utrzymywał, bo obowiązek alimentacyjny jest ograniczony tylko do krewnych w linii prostej i rodzeństwa.  Konkubentowi nie przysługuje prawo żądania środków utrzymania od dzieci jego konkubenta,choćby konkubinat trwał wiele lat, a konkubenci wraz z dziećmi mieszkali wspólnie i współżyli na zasadach analogicznych do współżycia rodzinnego (orzeczenie SN z 2 maja 1963 r.).