Porada prawna online cz. 15

Czego poszkodowani kataklizmem mają prawo domagać się od władz i gdzie jeszcze mogą szukać pomocy?

Przez Polskę przeszły ostatnio groźne śnieżycę. Coraz częściej zagrażają nam huragany i gwałtowne opady, po których pozostają setki powalonych drzew, zerwane dachy i pozalewane budynki.

Dotkniętych tragedią osób w większości nie stać na remont, a tym bardziej na odbudowę zniszczonych przez kataklizmy domów. Warto zatem wiedzieć, gdzie szukać pomocy.

Gdzie szukać pomocy: służby ratunkowe

W pierwszej kolejności skontaktuj się z numerem alarmowym 112. W rozmowie z dyspozytorem poinformuj go, co się dzieje i jakiego rodzaju pomoc jest potrzebna.

Odpowiednie służby mogą ewakuować mieszkańców i pomóc im w zabezpieczeniu mienia. 

Uwaga! W pierwszym odruchu mieszkańcy często sami podejmują próby usunięcia wody lub zabezpieczenia dachu. Nie ryzykuj i nie wykonuj takich prac na własną rękę, bo grozi to porażeniem prądem lub upadkiem z wysokości.

Ratownicy straży pożarnej są przygotowani do zabezpieczenia domów po zerwaniu lub uszkodzeniu dachu oraz wypompowywania wody. Ich pomoc jest bezpłatna.

Uwaga! Jak najszybciej zgłoś na numer alarmowy zablokowanie drogi (np. powalonymi drzewami, zerwaną trakcją). Brak przejazdu może opóźnić dojazd pogotowia i innych służb ratunkowych.

Gdzie szukać pomocy: władze gminy

Gmina w sytuacjach kryzysowych również jest zobowiązana do pomocy mieszkańcom. Jej obowiązkiem jest zapewnienie noclegu osobom, których domy i mieszkania zostały zniszczone, ale także wypłata tzw. zasiłków celowych.

Zasiłek jest bezzwrotny. Może być przeznaczony na najpilniejsze potrzeby. Nie jest wymagane rozliczenie się z wydatków. W 2017 r. zasiłki dla ofiar kataklizmów wynosiły do 6 ty. zł.

Poszkodowanym przysługuje także prawo do bezzwrotnych zasiłków na odbudowę i remont zniszczonych domów i mieszkań. Wydatki należy rozliczyć i udokumentować.  W 2017 r. zasiłki na remonty i odbudowę budynków mieszkalnych wynosiły do 200 tys. zł oraz do 100 tys. zł na naprawę zniszczonych budynków gospodarczych.

Uwaga! O wysokości zasiłków na remonty po śnieżnej nawałnicy zdecydują gminy w zależności od przyznanych im na ten cel środków i od liczby poszkodowanych. W razie trudności z uzyskaniem wsparcia można zwrócić się o pomoc do rzecznika Praw Obywatelskich na numer 800 676 676 (w poniedziałki: 10.00-18.00, od wtorku do piątku 8.00-16.00.

Gdzie szukać pomocy: organizacje pomocowe

Jeżeli Ty (lub ktoś z Twoich bliskich) znalazłeś się w trudnej sytuacji na skutek kataklizmu możesz otrzymać pomoc rzeczową lub finansową od organizacji charytatywnych (ich spis ma gmina). Pomoc niesie też Caritas (kontakt dostaniesz w w swojej parafii).

Mieszkańcy poszkodowanych gmin mogą również (i często tak robią) sami zorganizować zbiórkę pieniędzy m.in. na remonty, naprawę zniszczeń, odkupienie zniszczonego mienia (np. lodówek, pralek, mebli).

Aby przeprowadzić zbiórkę należy założyć komitet (potrzebne są minimum trzy osoby) i zgłosić zbiórkę w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Uwaga! Władze gminy powinny pomóc w formalnościach z założeniem komitetu i zgłoszeniem zbiórki.

 Gdzie szukać pomocy: ubezpieczyciel 

Jeżeli jesteś ubezpieczony powinieneś jak najszybciej zwrócić się do swojego ubezpieczyciela z wnioskiem o wypłatę odszkodowania.

Zanim rozpoczniesz prace porządkowe, zrób zdjęcia (np. telefonem), by udokumentować szkody.

Jeżeli uznasz, że kwota odszkodowania jest za niska masz prawo domagać się jej podwyższenia. Złóż u ubezpieczyciela pismo z reklamacją, z własną wyceną szkód i żądaniem dopłaty.

Wzór znajdziesz na stronie Rzecznika Finansowego.

Możesz też skorzystać z porady pon numerem 22 333 73 28 (poniedziałek-piątek, 8.00-18.00.

Gdy gmina nie wywiązuje się z obowiązku wsparcia

W przypadku mniejszych, lokalnych zdarzeń znacznie trudniej jest uzyskać wsparcie. O tym, czy zostaną przyznane dodatkowe środki finansowe dla osób poszkodowanych, często decyduję postawa urzędników gminy.

Jeżeli ociągają się oni ze zorganizowaniem wsparcia i pozyskaniem niezbędnych funduszy, warto działać wspólnie z innymi poszkodowanymi. Większej grupie łatwiej jest wywierać nacisk na władze.

O pomoc i nagłośnienie problemu warto zwrócić się do lokalnej i krajowej prasy.  Można też skontaktować się z posłami z danego regionu, mają wiele możliwości pozyskania wsparcia dla mieszkańców, a także powiadomić o trudnej sytuacji władze wyższego szczebla - powiatowe lub wojewódzkie.