Zakaz wypowiadania i rozwiązywania umowy o pracę z pracownicą w ciąży

Umowa o pracę z pracownicą w ciąży

Pracodawca nie ma prawa wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę, gdy pracownica:

• jest w ciąży;
• przebywa na urlopie macierzyńskim. 

Uwaga! Wyjątkiem są przyczyny, które uzasadniają  rozwiązanie umowy o pracę z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła na to zgodę (art. 177 § 1 Kodeksu pracy).

Tak więc musi  zaistnieć jedna z przyczyn, które określa art. 52 Kodeksu pracy umożliwiająca pracodawcy rozwiązanie z pracownikiem umowy o pracę dyscyplinarnie. Ponadto na rozwiązanie umowy musi wyrazić zgodę organizacja związkowa reprezentującą pracownicę (dodatkowy element ochronny).

Uwaga! W tym przypadku nie wystarczy sama konsultacja związkowa pracodawcy.

Jeżeli u danego pracodawcy nie działają związki zawodowe, pracodawca nie ma możliwości uzyskania ich zgody na zwolnienie pracownicy w ciąży i wtedy samodzielnie podejmuje decyzje o rozwiązaniu umowy o pracę.    

Uwaga! Pracownicy w ciąży przysługuje ochrona nawet wówczas, gdy zajdzie w ciąże w trakcie okresu wypowiedzenia. Pracodawca nie może wtedy wypowiedzieć pracownicy umowy o pracę, nie może też jej rozwiązać.

Powinien zatem anulować wypowiedzenie. 

W przypadku, gdy nastąpi już rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę z pracownicą za wypowiedzeniem, a następnie okaże się, że w trakcie trwania umowy była ona w ciąży, pracodawca będzie musiał przywrócić pracownicę do pracy, pod warunkiem, ze wyrazi ona na to zgodę (wyrok SN z 2 czerwca 1995 r., I PRN 23/95, OSNP 1995/22/276).

Uwaga! Nie oznacza to jednak, że nie jest dopuszczalny zakaz zmiany treści stosunku pracy za porozumieniem stron. Jest to dopuszczalne w każdym przypadku.

Wyjątki od zakazu wypowiadania umów pracownicom w ciąży

Wyjątkiem są umowy o pracę zawarte na okres próbny nieprzekraczający 1 miesiąca. W sytuacji, gdy pracownicę w ciąży wiąże taka umowa o pracę, pracodawca ma prawo wypowiedzieć taką umowę bez względu na to, w którym miesiącu ciąży jest pracownica. 

Pracodawca w takiej sytuacji ma obowiązek uzgodnić z reprezentującą pracownicę zakładową organizacją związkową  termin rozwiązania umowy o pracę.

Uwaga! Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem z pracownicą w ciąży lub w okresie urlopu macierzyńskiego może nastąpić w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.

Upadłość lub likwidacja musi w omawianym przypadku dotyczyć całości zakładu pracy, a nie tylko np. wydzielonej części firmy.