Komu przysługuje zasiłek macierzyński?
Prawo do zasiłku macierzyńskiego
Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej pracownicy, z tytułu:- urodzenia przez nią dziecka w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego;
- urodzenia przez nią dziecka po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli ubezpieczenie to ustało w okresie ciąży – wskutek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, albo z naruszeniem przepisów prawa stwierdzonym prawomocnym orzeczeniem sądu;
- przyjęcia dziecka w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, w wieku do 10 roku życia, na wychowanie i wystąpienia do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia, bądź przyjęcia dziecka w wymienionym wyżej wieku na wychowanie w ramach rodziny zastępczej; nie dotyczy to rodziny zastępczej zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem.
Zasiłek macierzyński przysługuje także ubezpieczonemu pracownikowi, z tytułu:
- przyjęcia na wychowanie dziecka w wieku do 7 lub 10 roku życia i wystąpienia o jego przysposobienie lub przyjęcia dziecka w tym wieku na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem;
- przerwania zatrudnienia lub innej działalności zarobkowej w celu sprawowania opieki nad dzieckiem – w razie śmierci ubezpieczonej matki dziecka lub porzucenia przez nią dziecka;
- skrócenia okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego przez pracującą matkę dziecka po wykorzystaniu przez nią zasiłku macierzyńskiego przez okres co najmniej 14 tygodni po porodzie;
Także wtedy, gdy:
- pracująca matka dziecka przebywa w szpitalu i przerwie pobieranie zasiłku macierzyńskiego po wykorzystaniu co najmniej 8 tygodni po porodzie;
- gdy pracująca matka dziecka nie korzysta z zasiłku macierzyńskiego za okres określony przepisami Kodeksu pracy jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego;
oraz:
- za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego.
Okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego
Zasiłek macierzyński jest wypłacany przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo urlopu ojcowskiego.
Zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego
Urlop macierzyński i zasiłek macierzyński z tytułu urodzenia dziecka przysługują przez okres:
- 20 tygodni (140 dni) – w przypadku urodzenia jednego dziecka,
- 31 tygodni (217 dni) – w przypadku urodzenia dwojga dzieci,
- 33 tygodni (231 dni) – w przypadku urodzenia trojga dzieci,
- 35 tygodni (245 dni) – w przypadku urodzenia czworga dzieci,
- 37 tygodni (259 dni) – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci.
W razie urodzenia dziecka martwego lub zgonu dziecka przed upływem 8 tygodni życia, pracującej matce przysługuje zasiłek macierzyński w wymiarze 8 tygodni po porodzie, nie krócej jednak niż przez 7 dni od dnia zgonu dziecka. Jeżeli był to poród mnogi, zasiłek macierzyński przysługuje w wymiarze stosownym do liczby dzieci pozostałych przy życiu.
W razie zgonu dziecka po upływie 8 tygodni życia, pracownica zachowuje prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres 7 dni od daty śmierci dziecka.
Pracownica, która urodziła dziecko wymagające opieki szpitalnej i pobierała po porodzie zasiłek macierzyński przez co najmniej 8 tygodni, może pozostałą część okresu pobierania zasiłku wykorzystać w terminie późniejszym, po wypisaniu dziecka ze szpitala.
W przypadku gdy pracująca matka dziecka wymaga opieki szpitalnej ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający opiekę nad dzieckiem, po wykorzystaniu przez nią zasiłku macierzyńskiego przez okres co najmniej 8 tygodni po porodzie, może przerwać pobieranie zasiłku macierzyńskiego na okres, w którym z zasiłku macierzyńskiego skorzysta pracujący ojciec dziecka. Łączny okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego matce i ojcu dziecka nie może przekraczać wymiaru określonego przepisami Kodeksu pracy.
Pracownica, która rezygnuje z wychowywania dziecka i oddaje je do domu małego dziecka lub innej osobie w celu przysposobienia, zachowuje prawo do zasiłku macierzyńskiego do dnia oddania dziecka, nie krócej jednak niż 8 tygodni po porodzie.
Pracująca matka dziecka, po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres co najmniej 14 tygodni po porodzie, może zrezygnować z dalszego pobierania zasiłku i wcześniej wrócić do pracy. W takim przypadku pozostałą część okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego wykorzystuje ubezpieczony ojciec dziecka.
W przypadku gdy prawo do zasiłku macierzyńskiego powstało w okresie urlopu wychowawczego, zasiłek macierzyński przysługuje za okres odpowiadający części urlopu macierzyńskiego przypadającej po porodzie, tj. za okres skrócony o 2 tygodnie, a więc odpowiednio przez 18 tygodni, gdy urodzi się jedno dziecko lub przez 29, 31, 33 lub 35 tygodni, gdy urodzi się więcej niż jedno dziecko; pod warunkiem, że pełny wymiar urlopu macierzyńskiego mieści się w okresie urlopu wychowawczego udzielonego pracownicy.
Zasiłek macierzyński za okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego
Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego i zasiłek macierzyński z tytułu przyjęcia dziecka w wieku do 7 albo odpowiednio do 10 roku życia na wychowanie przysługują przez okres:
- 20 tygodni (140 dni) – w przypadku przyjęcia jednego dziecka na wychowanie,
- 31 tygodni (217 dni) – w przypadku jednoczesnego przyjęcia dwojga dzieci na wychowanie,
- 33 tygodni (231 dni) – w przypadku jednoczesnego przyjęcia trojga dzieci na wychowanie,
- 35 tygodni (245 dni) – w przypadku jednoczesnego przyjęcia czworga dzieci na wychowanie,
- 37 tygodni (259 dni) – w przypadku jednoczesnego przyjęcia pięciorga i więcej dzieci na wychowanie, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 lub odpowiednio 10 roku życia.
Zasiłek macierzyński za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego
Pracownica, która urodziła dziecko, ma prawo do zasiłku macierzyńskiego także przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, którego wymiar w okresie od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2013 r. wynosi:
- do 4 tygodni (28 dni) – w przypadku urodzenia jednego dziecka albo do 6 tygodni (42 dni) – w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka.
- do 4 tygodni (28 dni) – w przypadku przyjęcia na wychowanie jednego dziecka do 6 tygodni (42 dni) – w przypadku jednoczesnego przyjęcia na wychowanie więcej niż jednego dziecka albo do 2 tygodni (14 dni) – w przypadku korzystania z uprawnień do minimalnego wymiaru urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.
Zasiłek macierzyński za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego przysługuje także pracującemu ojcu wychowującemu dziecko, w przypadku gdy:
- pracująca matka dziecka zrezygnowała z pozostałej części zasiłku macierzyńskiego, po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni, a niewykorzystaną część zasiłku macierzyńskiego wypłacono pracującemu ojcu dziecka albo zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego był wypłacony pracującej matce dziecka.
Zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego
Pracujący ojciec wychowujący dziecko ma prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego, którego wymiar od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2013 r. wynosi 2 tygodnie (14 dni), nie dłużej niż:
- do ukończenia przez dziecko 12 miesięcy życia albo
- do upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu orzekającego przysposobienie i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 10 roku życia.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego
Zasiłek macierzyński przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku.
Pracownica lub pracownik korzystający z dodatkowego urlopu mogą łączyć korzystanie z urlopu z wykonywaniem pracy u pracodawcy, który udzielił urlopu, w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. W takim przypadku, wysokość zasiłku macierzyńskiego ulega pomniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu wykonywanej pracy.
Dokumenty wymagane do przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego
Podstawowymi dokumentami wymaganymi do przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego z tytułu urodzenia dziecka są:
- zaświadczenie o przewidywanej dacie porodu – za okres przed porodem;
- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka – za okres od dnia porodu.
Komentarze