Obowiązki pracodawcy w zakresie nawiązania stosunku pracy

Jakie obowiązki ma pracodawca w zakresie nawiązania stosunku pracy?

Regulamin pracy

Określa on  prawa, a także obowiązki pracodawcy i pracownika, które są związane z porządkiem pracy.

Pamiętaj! Obowiązkiem pracodawcy jest zapoznanie pracownika z treścią regulaminu pracy przed rozpoczęciem przez niego pracy. 
Każdy pracodawca, który zatrudnia co najmniej 20 pracowników (z pewnymi wyjątkami ) ma obowiązek tworzenia regulaminu pracy (podstawa prawna: art. 104 § 2 Kp).

Informacja o warunkach zatrudnienia

Obowiązkiem pracodawcy (musi to zrobić nie później niż w ciągu 7 dni, od dnia zawarcia umowy o pracę) jest poinformowanie pracownika na piśmie o:
  • obowiązującej dobowej i tygodniowej normie czasu pracy;
  • częstotliwości wypłaty wynagrodzenia za pracę;
  • wymiarze przysługującego urlopu wypoczynkowego;
  • obowiązującej pracownika długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę.
W przypadku pracodawcy, który nie ma obowiązku tworzenia regulaminu pracy muszą być też informacje o:
  • obowiązującej porze nocnej;
  • miejscu, terminie i czasie wypłaty wynagrodzenia za pracę;
  • przyjętym sposobie potwierdzania przez pracownika przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwianiu nieobecności. 

Równe traktowanie mężczyzn i kobiet w zatrudnieniu

Obowiązkiem pracodawcy jest niezwłocznie po zatrudnieniu udostępnienie pracownikowi tekstu przepisów, które dotyczą równego traktowania kobiet i mężczyzn.

Powinno to nastąpić w formie pisemnej  lub w inny sposób przyjęty u pracodawcy.

Poszanowanie godności pracownika w miejscu pracy przejawia się w dwóch formach:
  • jest to obowiązek równego traktowania pracowników w zatrudnieniu oraz
  • zakaz dyskryminacji bezpośredniej i pośredniej (także na etapie pozyskiwania kandydatów do pracy). 
Pamiętaj! Kto ze względu na  wiek niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, pochodzenie etniczne, wyznanie lub orientację seksualną odmówi zatrudnienia kandydata na wolnym miejscu zatrudnienia lub miejscu przygotowania zawodowego, podlega karze grzywny (art. 123 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy).

Akta osobowe

Pamietaj! Pracodawca niezwłocznie po zatrudnieniu pracownika ma obowiązek prowadzenia dokumentacji ze stosunku pracy.
Sposób prowadzenia akt osobowych regulowany jest przez przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych (Dz. U. z 1996 r., Nr 62, poz. 286, ze zm. ).

Jakie obowiązki ma pracodawca, względem prowadzenia akt osobowych pracowników?

Obowiązkiem osoby, która ubiega się o zatrudnienie jest podanie pracodawcy swoich danych osobowych. Obejmują one:
  • imię i nazwisko;
  • imiona rodziców;
  • datę urodzenia;
  • miejsce zamieszkania;
  • wykształcenie;
  • przebieg dotychczasowego zatrudnienia;
  • inne dane osobowe konieczne do korzystania ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy;
  •  PESEL.
Obowiązkiem pracodawcy jest prowadzenie akt osobowych zatrudnionych przez niego pracowników. Dokumentacja pracownicza powinna zawierać druki, które potwierdzają realizację jego obowiązków wobec pracowników.
Można je podzielić na:
  • dokumenty pracownika związane z ubieganiem się o zatrudnienie;
  • dokumenty pracownika związane z nawiązaniem stosunku pracy i jego przebiegiem;
  • dokumenty pracownika związane z rozwiązaniem stosunku łączącego pracodawcę z pracownikiem.
Pamiętaj! Pracodawca na podstawie art.  94 pkt 9a kp. ma obowiązek prowadzić akta osobowe wraz z inną dokumentacją związaną ze stosunkiem pracy.
aktach osobowych pracownika przechowuje się  kopię składanych przez niego dokumentów.
Pamiętaj! Oryginały dokumentów mogą być żądane przez pracodawcę tylko do wglądu lub do sporządzenia ich odpisów lub kopii.
Obowiązkiem pracodawcy jest jeszcze prowadzenie dokumentacji:
  • dotyczącej podejrzenia  o chorobę zawodową lub dotknięcia pracownika taką chorobą;
  • dotyczącą wypadków przy pracy lub wypadków w drodze do lub z pracy;
  • karty ewidencyjnej czasu pracy w zakresie, który obejmuje prace w poszczególnych dobach roboczych, w tym pracę w niedzielę oraz święta, pracę w nocy, pracę w godzinach nadliczbowych oraz w dni wolne od pracy, które wynikają z rozkładu czasu pracy w pięciodniowym tygodniu pracy, a także dyżury i urlopy.

Ewidencja czasu pracy

Obowiązkiem pracodawcy jest prowadzenie ewidencji czasu pracy w formie oddzielnej dla każdego zatrudnionego pracownika indywidualnej karty ewidencji czasu pracy.

Powinna ona obejmować czas faktycznie przepracowany,  pracę w niedziele i święta, w porze nocnej, w godzinach nadliczbowych oraz dni wolne, które wynikają z pięciodniowego tygodnia pracy, a w szczególności:
  • okres pełnionego dyżuru, okres urlopu (wypoczynkowego, okolicznościowego, płatnego, bezpłatnego) okres zwolnienia od pracy, okres usprawiedliwionej i nie usprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Wypłata wynagrodzenia za pracę

Pracodawca ma obowiązek założyć i prowadzić (dla każdego pracownika odrębnie) imienne karty (listy) wypłaconego wynagrodzenia za pracę oraz innych świadczeń związanych z pracą.
Pamiętaj! Pracownik ma zagwarantowane prawo do minimalnego wynagrodzenia, którego wysokość ustalana jest cyklicznie w zgodzie z ustawą o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Prawo do urlopu wypoczynkowego

Pracodawca musi ustalić wymiar urlopu wypoczynkowego nowo zatrudnionemu pracownikowi w oparciu o zapisy art. 153 i 154 Kodeksu pracy.

Pracownik, który podejmuje po raz pierwszy pracę nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego proporcjonalnego w wymiarze 1/12 wymiaru przysługującego mu po przepracowaniu roku, po upływie każdego miesiąca pracy.
Pamiętaj! Jeżeli pracownik z niego nie korzysta, to miesięczny wymiar sumuje się, a w każdym następnym roku kalendarzowym wymiar urlopu wypoczynkowego będzie zależny od stażu pracy pracownika.

Ocena ryzyka zawodowego 

Obowiązkiem pracodawcy jest zapoznać pracownika z oceną ryzyka zawodowego na stanowisku, na którym wykonuje pracę.

Jego obowiązkiem jest ocena i dokumentacja ryzyka zawodowego, które występuje przy określonych pracach, a także stosowanie niezbędnych środków profilaktyczne zmniejszające ryzyko zawodowe.

Ubezpieczenie społeczne

Obowiązkiem pracodawcy jest zgłoszenie pracownika do ubezpieczenia społecznego w ciągu 7 dni od daty jego zatrudnienia.

Powinny to być następujące ubezpieczenia:
  • emerytalne,
  • rentowe,
  • chorobowe,
  • wypadkowe,
  • zdrowotne.
Jego obowiązkiem jest także opłacanie składek  na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Pamiętaj! Niezgłoszenie do ubezpieczenia społecznego jest zagrożone karą grzywny do 5 tys. zł (art. 98 § 1 pkt. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Akta osobowe pracownika - to Ci może pomóc!

Te książki warto przeczytać: 

1. Dokumentacja pracownicza»
Prowadzisz dokumentację pracowniczą? Skorzystaj z gotowych wzorów i praktycznych wskazówek jak robić to zgodnie z przepisami!

2. Urlop wypoczynkowy pracownika»
Kompendium informacji na temat udzielania i rozliczania urlopów wypoczynkowych.

3. Rada pracowników w firmie»
20 gotowych wzorów dokumentów, które ułatwiają organizację wyborów i sprawne funkcjonowanie rady pracowniczej w firmie

Profesjonalnie opracowane zagadnienia związane z zatrudnianiem pracownika w niepełnym wymiarze pracy wraz z wzorami umów. 

Komentarze

Czytaj także...