Rozwiązywanie umów o pracę
Jak rozwiązać umowę o pracę?
Umowę o pracę można rozwiązać w następujący sposób:
- na mocy porozumienia stron,
- przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem);
- przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia);
- z upływem czasu, na który była zawarta;
- z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta.
Pamiętaj ! Tylko rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron wymaga, by obie strony stosunku pracy współdziałały ze sobą.
W przypadku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem i bez wypowiedzenia umowa zostaje rozwiązana na skutej jednostronnej czynności dokonanej przez pracodawcę lub pracownika.
Jeżeli chodzi o dwa ostatnie tryby rozwiązania umowy o pracę, to polegają na tym, że stosunek pracy ustaje bez konieczności dokonywania jakichkolwiek czynności (składania oświadczeń) przez którąś ze stron.
Umowa o pracę na okres próbny zostaje rozwiązana z upływem czasu, na który ja zawarto. Podobnie umowa o pracę na czas określony, a z dniem ukończenia pracy, dla której została zawarta - ulega rozwiązaniu umowa o pracę na czas wykonywania określonej pracy.
Pamiętaj ! Oświadczenie pracodawcy lub pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie. Pracodawca w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę, która została zawarta na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia musi wskazać przyczynę, która uzasadni wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy o pracę. Obowiązkiem pracodawcy jest także pouczenie pracownika, z którym rozwiązuje umowę o pracę, o przysługującym mu prawie wniesienia odwołania do sądu pracy.
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron
Ten tryb rozwiązania umowy o pracę wymaga złożenia zgodnych oświadczeń woli przez strony stosunku pracy.
Pamiętaj ! Z propozycją rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron może wystąpić zarówno pracodawca, jak i pracownik.
Porozumienie należy zawrzeć na piśmie i wskazać termin ustania stosunku pracy. Może to być dowolny termin, na który zgodzą się strony stosunku pracy.
Pamiętaj ! Zawarcie porozumienia, które rozwiązuje umowę o pracę jest zależne wyłącznie od woli pracodawcy i pracownika. Brak zgody jednej ze stron stosunku pracy uniemożliwia rozwiązanie umowy o pracę za porozumienie stron. Na mocy porozumienia stron może być rozwiązana każda umowa o pracę, w każdym czasie, a więc np. również w czasie urlopu wypoczynkowego pracownika, przebywania na zwolnieniu lekarskim, korzystania z urlopu wychowawczego.
Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem
Ten tryb rozwiązania umowy o pracę wymaga złożenia oświadczenia przez jedną ze stron stosunku pracy z zachowaniem ustawowego okresu wypowiedzenia. Po upływie tego okresu umowa o pracę zostaje rozwiązana.
Pamiętaj ! Odmowa przyjęcia wypowiedzenia nie ma znaczenia prawnego, gdyż wypowiedzenie jest czynnością jednostronną i dochodzi ono do skutku bez względu na zgodę drugiej strony. Oświadczenie każdej ze stron stosunku pracy o wypowiedzeniu umowy o pracę musi mieć formę pisemną.
Na podstawie art. 41 Kp. pracodawca nie ma prawa wypowiedzieć umowy o pracę w czasie, gdy pracownik przebywa na urlopie wypoczynkowym, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy (np. pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim), jeśli nie upłynął jeszcze okres, który uprawnia do rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem.
Za wypowiedzeniem można rozwiązać umowę o pracę na czas nieokreślony, na okres próbny oraz tzw. umowę o pracę za zastępstwo. Wyjątkowo można też w ten sposób rozwiązać umowę o pracę na czas określony.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony zależny jest od okresu zatrudnienia pracownika w danym zakładzie pracy i wynosi:
- 2 tygodnie, gdy pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
- 1 miesiąc, gdy pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesiecy;
- 3 miesiące, gdy pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Pamiętaj ! Do okresu zatrudnienia, od którego zależy długość wypowiedzenia należy zaliczyć wszystkie okresy zatrudnienia u danego pracodawcy, bez względu na rodzaj umowy o pracę, a także ewentualne przerwy w zatrudnieniu.
Pamiętaj ! W umowie o pracę można zastrzec, że okres wypowiedzenia będzie dłuższy niż ten określony w przepisach Kodeksu pracy.
Strony stosunku pracy mają prawo po dokonaniu wypowiedzenia umowy o pracę przez jedną z nich ustalić wcześniejszy termin rozwiązania umowy. Ustalenie takie nie zmieni trybu rozwiązania umowy o pracę.
W przypadku, gdy umowa została zawarta na czas nieokreślony i wypowiada ją pracodawca, to jego obowiązkiem jest wskazanie przyczyny, która uzasadni wypowiedzenie. Musi ona być rzeczywista i konkretna.
Gdy wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę, którą zawarto na czas nieokreślony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy lub z innych przyczyn niedotyczących pracowników, to pracodawca może, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, dokonać skrócenia okresu trzymiesięcznego wypowiedzenia, najwyżej jednak do 1 miesiąca.
Pamiętaj ! W takim przypadku pracownik będzie miał prawo otrzymać odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia.
Okres wypowiedzenia w przypadku umowy o pracę zawartej na okres próbny wynosi:
- 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni;
- 1 ty dzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie;
- 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.
Umowa o pracę, która została zawarta na czas określony może zostać rozwiązana za wypowiedzeniem tylko wtedy, gdy zawarto ją na okres dłuższy niż 6 miesięcy, strony stosunku pracy przewidziały możliwość jej wcześniejszego rozwiązania za 2-tyugodniowym wypowiedzeniem.
Pamiętaj ! Klauzula o wypowiedzeniu może od początku figurować w umowie o pracę lub można ją wprowadzić później - w trakcie trwania stosunku pracy - na mocy porozumienia zawartego między stronami.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę, który obejmuję tydzień lub miesiąc lub ich wielokrotność, kończy się odpowiednio w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca.
W sytuacji, w które pracodawca wypowiada pracownikowi umowę o pracę, to przysługuje mu zwolnienie na poszukiwanie pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
Wymiar zwolnienia wynosi:
- 2 dni robocze – w okresie dwutygodniowego i jednomiesięczne go wy powiedzenia;
- 3 dni robocze – w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia, także w przypadku jego skrócenia na podstawie art. 361 § 1 Kodeksu pracy.
Pamiętaj ! Pracownikowi nie przysługuje to prawo w przypadku, gdy okres wypowiedzenia umowy o pracę wynosi mniej niż 2 tygodnie oraz, gdy sam złoży oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem.
Pracodawca wypowiadając pracownikowi umowę o pracę może zwolnic go z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia. Powinno to nastąpić za zgodą pracownika oraz z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
Komentarze