Sądowy dział spadku - jak podzielić spadek?

Jak przeprowadzić sądowy dział spadku?

Jeśli spadkobiercy nie mogą dojść do porozumienia w kwestii podziału spadku, to jedynym rozwiązaniem jest sądowy dział spadku.

Pierwszym krokiem w tej sytuacji będzie sporządzenie wniosku o dział spadku. Muszą w nim obowiązkowo znaleźć się informacje o posiadaniu potwierdzenia, ze to właśnie my jesteśmy spadkobiercami czyli sądowe postanowienie stwierdzające nabycie spadku lub notarialny akt poświadczenia dziedziczenia.

Spadkobiercy muszą też poinformować sąd czy przeprowadzono spis inwentarza oraz czy spadkodawca nie pozostawił żadnych testamentów.

W sytuacji, gdy w majątku spadkowym znajduje się nieruchomość (np. dom, mieszkanie czy działka) to wraz z wnioskiem dołączyć należy dokument, który potwierdzi, że nieruchomość przed śmiercią należała do spadkodawcy (np. odpis z księgi wieczystej, który uzyskamy w sądzie prowadzącym księgę wieczystą dla danej nieruchomości).

Wzór wniosku o dział spadku

 Katowice, dnia 31 maja 2011 r. 

    Do:

    Sądu Rejonowego w Katowicach

    Wydział I Cywilny 

    Wnioskodawca: 

    Danuta Nowak

    ul. Prosta 1/10

    40-018 Katowice 

    Uczestnicy postępowania: 

    1. Magdalena Baran

    ul. Myśliwska 2/19

    40-016 Katowice 

    2. Rafał Nowak

    ul. Starowiejska

    40-015 Katowice

    WNIOSEK O DZIAŁ SPADKU 

    Działając w imieniu własnym wnoszę o: 

    1) Ustalenie, że w skład spadku po zmarłej Janie Nowaku, mężu wnioskodawczyni, wchodzą: 

    a) trzy samochody osobowe marki Opel Astra, Volkswagen Golf i Fiat Punto,
    b) dwie nieruchomości – lokal w budynku mieszkalnym w Katowicach dla której Sąd Rejonowy w Katowicach prowadzi księgę wieczystą nr KW 2581726 oraz dom letniskowy w Sopocie, dla którego Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe prowadzi księgę wieczystą o numerze KW 6837940, 

    2) Dokonanie działu spadku po Janie Nowaku w taki sposób, aby: 

    - samochód osobowy marki Opel Astra, numer rejestracyjny DW 36472 przyznać na własność żonie spadkodawcy Danucie Nowak,
    - samochód osobowy marki Volkswagen Golf, numer rejestracyjny DW 28482 przyznać na własność córce spadkodawcy Magdalenie Baran,
    - samochód osobowy marki Fiat Punto, numer rejestracyjny DW 37483 przyznać na własność synowi spadkodawcy Rafałowi Nowakowi,
    - lokal w budynku mieszkalnym położony w Katowicach przy ul. Górniczej 40/10, dla którego Sąd Rejonowy w Katowicach prowadzi księgę wieczystą o numerze nr KW 2581726 przyznać na własność żonie spadkodawcy Danucie Nowak,
    - dom letniskowy zlokalizowany w Sopocie przy ul. Wojska Polskiego 45, dla którego Sąd Rejonowy Gdańsk - Południe prowadzi księgę wieczystą o numerze KW 6837940, przyznać na współwłasność w częściach ułamkowych po 1/2 dzieciom spadkodawcy Magdalenie Baran i Rafałowi Nowakowi. 

    3) Obciążenie wnioskodawczyni i uczestników kosztami postępowania sądowego w równym stopniu. 

    Uzasadnienie 

    Mój mąż Jan Nowak, przedsiębiorca, ostatnio zamieszkały w Katowicach przy ul. Prostej 1/10 zmarł dnia 17 lutego 2011 r. 

    Dowód: Wyciąg z aktu zgonu 

    Spadkobiercami z mocy ustawy/testamentu* są: żona Danuta Nowak, córka Magdalena Baran i syn Rafał Nowak. 

    Dowód: Odpisy skrócone aktów urodzenia 

    Innych spadkobierców nie ma. Zapewnienie zostanie złożone ustnie na rozprawie. 

    Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku jest w tym stanie uzasadniony.

    (podpis wnioskodawcy)

    Załączniki: 

    - wyciąg z aktu zgonu
    - odpisy skrócone aktów urodzenia uczestników postępowania
    - odpis aktu małżeństwa 

    *niepotrzebne skreślić 

Opłata za wniosek o dział spadku wynosi 50 zł. Zapłacić można na poczcie (do wniosku dołączyć trzeba dowód wpłaty), w kasie sądu ( kupić znaki sądowe i nakleić na pierwszą stronę wniosku) lub zrobić przelew bankowy (wtedy wygenerowany elektronicznie dowód przelewu dołączyć do wniosku).

W tytule napisać: "Opłata za wniosek o dział spadku po ..."

Wniosek o dział spadku składa się w sądzie rejonowym właściwym dla ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a gdy ustalenie takiego miejsca jest niemożliwe, wniosek składa się do sądu, który jest właściwy dla miejsca położenia spadku.

Wniosek o dział spadku składa się w kilku egzemplarzach (jeden dla sądu, a ponadto składa się tyle identycznych egzemplarzy ilu jest uczestników postępowania).

Uwaga! Nawet, gdy wniosek zostanie złożony w złym sądzie to i tak zostanie przesłany do sądu właściwego.

Sąd wyznaczy rozprawę i zapyta na niej m.in. o: wiek, zawód, stan rodzinny, zarobki swoje i małżonka/małżonki, a także zażąda wyjaśnień w jaki sposób do tej pory korzystano ze spadku oraz o inne okoliczności, które mogą wpłynąć na rozstrzygnięcie sądu.

Uwaga! Na rozprawę należy zabrać ze sobą dowód osobisty, który będzie potrzebny do potwierdzenia przed sądem swojej tożsamości.

Na podstawie wniosku o dział spadku oraz wszystkich informacji, które sąd uzyska ustalany jest skład spadku. Następnie ustala się jego wartość i przyznaje rzeczy należące do spadku konkretnym osobom.

Uwaga! Gdy sąd, który zajmuje się sprawą znajduje się daleko, to spadkobiercy mają prawo najpóźniej na pierwszej rozprawie ustnie złożyć wniosek o przeniesienie sprawy do sądu znajdującego się bliżej miejsca zamieszkania wszystkich spadkobierców lub do sądu w pobliżu miejsca położenia spadku.

Taka zmiana możliwa jest tylko w postępowaniu o dział spadku, gdyż z zasady sprawy z zakresu dziedziczenia rozpoznawane są przez sąd rejonowy, który właściwy jest ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy. 

Jak sąd dzieli spadek?

Gdy spadkodawca sporządził testament, to sąd w miarę możliwości powinien uszanować jego wolę i wydać postanowienie o dziale spadku w taki sposób, w jaki życzyłby sobie spadkodawca.

Jeżeli spadkobiercy dziedziczą ustawowo (spadkodawca nie zostawił żadnego testamentu) i zgadzają się między sobą co do podziału spadku to sąd ich wysłuchuje i wydaje postanowienie uwzględniając ich propozycje działowe.

Uwaga! Istnieją sytuacje, w których sąd może nie uszanować woli spadkobierców, gdy np. zaproponowany przez nich podział majątku jest niezgodny z prawem lub dział spadku zaproponowany przez nich napotkałby na pewne techniczne problemy.

Gdy rzeczy, która wchodzi w skład spadku nie można podzielić to:

• może ona zostać przyznana na własność tylko jednemu spadkobiercy. Warunkiem jest tutaj spłacenie przez niego pozostałych spadkobierców, żeby nie ponieśli oni straty. Wtedy to sąd ustala, w jaki sposób ma zostać dokonana spłata, w jakich ratach, terminach i ewentualnie z jakimi odsetkami (raty należy spłacić maksymalnie w ciągu 10 lat);
• sąd może podjąć decyzje o sprzedaży rzeczy i podziale uzyskanej kwoty na wszystkich spadkobierców.

Gdy sąd wyda postanowienie, to od tej chwili spadek przestaje być majątkiem wspólnym spadkobierców.

Spadkobierca nie zgadza się z sądowym działem spadku

Sąd z zasady nie uzasadnia swojego postanowienia działu spadku, dlatego, gdy spadkobierca chce się dowiedzieć, jakie były powody, dla których sąd wydał określone postanowienie, powinien w ciągu 7 dni od dnia jego wydania złożyć w sądzie wniosek o sporządzenie uzasadnienia i doręczenie postanowienia z uzasadnieniem pod wskazany adres.

Następnie ma prawo do złożenia apelacji (może to zrobić w ciągu 14 dni liczonych od momentu, w którym doręczono mu postanowienie wraz z uzasadnieniem).

Uwaga! Gdy spadkobierca nie złożył wniosku o sporządzenie uzasadnienia, to termin 14 dni biegnie od momentu wydania postanowienia. Jeśli przepadnie mu termin, postanowienie staje się prawomocne i nie będzie miał już żadnej możliwości zaskarżenia postanowienia.

Postanowienie się nie uprawomocni, gdy druga strona wniesie apelacje.

Apelacje należy wnieść do Sądu Okręgowego, który jest właściwy dla ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, ale za pośrednictwem sądu, który wydał zaskarżone postanowienie.

Można wysłać ja listem poleconym lub  złożyć osobiście w biurze podawczym. Trzeba złożyć taka ilość identycznych egzemplarzy ilu jest uczestników postępowania + jeden egzemplarz dla sądu.

Uwaga! Warto sporządzić jeden egzemplarz dla siebie i zatrzymać go w domu.

Koszt apelacji to 100 zł. Można ją opłacić znakami sądowymi  (kupić w kasie sądu i nakleić na pierwsza stronę pisma), przelewem bankowym (wygenerowany elektronicznie i wydrukowany dowód wpłaty dołączyć do pisma) lub gotówką na poczcie (dowód opłaty dołączyć do pisma). 

Jak SAMODZIELNIE załatwić sprawy spadkowe i przygotować odpowiednie pisma?

Kliknij i sprawdź!»