Zadania banku centralnego

Polski bank centralny 

W Polsce bankiem centralnym jest Narodowym Bank Polski (NBP), którego podstawowym celem jest utrzymywanie stabilnego poziomu cen - i jeśli ten cel jest spełniony - wspieranie polityki gospodarczej rządu.

Narodowy Bank Polski pełni trzy podstawowe funkcje.

Bank banków 

Banki komercyjne mają w nim swoje rachunki i w razie kłopotów z płynnością NBP udziela im kredytu. Do NBP banki wpłacają tzw, rezerwy obowiązkowe.

Bank państwowy 

Gromadząc rezerwy dewizowe i zarządzając nimi zapewnia odpowiedni poziom bezpieczeństwa finansowego Polski. Prowadzi rachunki bankowe rządu i centralnych instytucji państwowych, nie odpowiada jednak bezpośrednio za zobowiązania Skarbu Państwa.

Uwaga! NBP nie może też finansować deficytu budżetowego. 

 Bank emisyjny 

Ma wyłączne prawo wprowadzania do obiegu monet i banknotów.

Rada Polityki Pieniężnej

Do jej głównych zadań należą:

• coroczne ustalenie założeń polityki pieniężnej i zdawanie sprawozdania Sejmowi z jej wykonania;
• ustalanie wysokości stóp procentowych NBP;
• ustalanie zasad i stopy rezerwy obowiązkowej banków;
• zatwierdzenie planu finansowego NBP oraz sprawozdania z działalności NBP.

Uwaga! Działalność emisyjna należy do najważniejszych zadań NBP. 

W kwietniu 2014 r. wprowadzono do obiegu zmodernizowane banknoty o nominałach 10,20,50 i 100 zł ze zmodernizowanymi zabezpieczeniami. 12 lutego do obiegu został wprowadzony zmodernizowany banknot 200 zł.

Tak jak w przypadku banknotów o niższych nominałach, których zabezpieczenia modernizowano w 2014 r., wszystkie dotychczasowe banknoty 200 zł pozostają ważne bezterminowo. 

NBP ustala zasady wymiany uszkodzonych pieniędzy 

Zużyte lub uszkodzone banknoty mamy prawo wymienić w każdym banku Pracownik banku może odmówić jedynie wówczas, gdy w jednym kawałku zachowało się mniej niż 45% pierwotnej powierzchni banknotu albo pojawiają się wątpliwości co do autentyczności pieniędzy.